Ο Κένταυρος στις Γιορτές Ρόκκας 2022 Κισσάμου Χανίων

Για ένατη συνεχόμενη χρονιά από το 2013 διοργανώθηκαν και το φετινό καλοκαίρι στο διάστημα 

από 25 Ιουλίου έως και 12 Αυγούστου 2022 οι Γιορτές Ρόκκας στον Κίσσαμο Χανίων.

Οι Γιορτές Ρόκκας, κάθε καλοκαίρι, διηγούνται μια ξεχωριστή ιστορία. Την ιστορία ενός τόπου που διψάει για ζωή και ανάπτυξη και το εκφράζει με τη βοήθεια της τέχνης σε ένα αυγουστιάτικο «ταξίδι» εκδηλώσεων, που όποιος το ζει, τον συντροφεύει για πάντα.

 Η φιλοσοφία των εκδηλώσεων φαίνεται στο όνομα των συγκεκριμένων πολιτιστικών δράσεων. Πρόκειται για μια μεγάλη γιορτή στα χωριά, στις διαδρομές, στους χώρους και στη φύση, με επίκεντρο την υψηλότερη έκφραση της μουσικής τέχνης, του θεάτρου και του πολιτισμού.

Η Ρόκκα είναι ένα ημιορεινό χωριό, 30 περίπου μόνιμων κατοίκων, στη δυτική Κρήτη. Στον  αρχαιολογικό της χώρο (όμορος του σύγχρονου οικισμού) και στην ακρόπολη, το Τρουλί, διακρίνονται ακόμα σημάδια του αρχαίου οικισμού όπως οι λαξευτές κατοικίες, τα μονοπάτια, οι δεξαμενές καθώς και το βυζαντινό φρούριο που δέσποζε στον λόφο. Η πέτρα είναι ο χαρακτηριστικός λίθος της περιοχής διαμορφώνοντας την ταυτότητα του γεωφυσικού τοπίου.

Η αμφιθεατρική άποψη της Ρόκκας, η φυσική ομορφιά του φαραγγιού και η ενέργεια των πετρωμάτων καθιστούν τον αρχαιολογικό της χώρο μοναδικό σε όλη την Κρήτη.

Η Κερά βρίσκεται 12 χλμ. νοτιοανατολικά της Κισσάμου Χανίων κι έχει 30 περίπου μόνιμους κατοίκους. Η ετυμολογία του ονόματος του χωριού της Κεράς οφείλεται κατά πολλούς στην αρχαία πόλη-σύμμαχο της Πολυρρήνιας, την Κεραία. Το χωριό αποτελεί σταυροδρόμι ιστορίας, παράδοσης και φυσικού πλούτου. Το πέτρινο γλυπτό της Αντωνούσας Καστανάκη, της γενναίας πολεμίστριας του 19^ου αιώνα, φιλοτεχνημένο από τη διακεκριμένη γλύπτρια Ασπασία Παπαδοπεράκη, δεσπόζει στην πλατεία του χωριού και μαρτυρά τους αγώνες του τόπου.

Η «Πλακούρα», ο παλιός οικισμός του χωριού, ο νερόμυλος, το δάσος με τον καταρράκτη και τα σπήλαια με τους σταλακτίτες συνθέτουν ένα μοναδικό σκηνικό ομορφιάς. Από την πρώτη διοργάνωση των Γιορτών Ρόκκας, ο πολιτιστικός Σύλλογος Κεράς «Η Αντωνούσα», υπήρξε ο πιο ένθερμος αρωγός και υποστηρικτής, καθώς τα δύο γειτονικά χωριά συνδέονται με αδερφικούς δεσμούς. Στην Κερά στήνεται μια μεγάλη σκηνή-μια μεγάλη γιορτή που φιλοξενεί καλλιτεχνικές και εκπαιδευτικές δράσεις αφιερωμένες στο θέατρο και στα εικαστικά.

Στόχος των διοργανωτών είναι η απόδραση από τα αυστηρά πλαίσια της θέασης και η δημιουργία μιας συνολικής εμπειρίας για τον επισκέπτη, ενεργοποιώντας όλες τις αισθήσεις του. Με αφορμή το προσωπικό του βίωμα καλείται να ανακαλύψει τον τόπο και τους ανθρώπους, να αναπτύξει σχέσεις και να επανέλθει ως θεατής, φίλος ή συμμέτοχος.

 Απώτερος σκοπός είναι οι Γιορτές Ρόκκας να καθιερωθούν ως δράση με διάρκεια στο χρόνο, αναδεικνύοντας τον τόπο, δημιουργώντας ένα δίκτυο συνεργασιών, στηρίζοντας υποδομές στα χωριά που δυνητικά θα μπορούν να εξελιχθούν σε σταθερούς χώρους πολιτισμού, δίνοντας το έναυσμα σε παιδιά και νέους ανθρώπους ν’ ασχοληθούν με τις τέχνες.

Το όραμά των εμπνευστών των εκδηλώσεων αποτελεί η επαναφορά ενός βιώσιμου πλαισίου στις κοινότητες της ενδοχώρας μέσω των πρακτικών της πολιτιστικής διαχείρισης.

Η αναφορά εντός του έντυπου προγράμματος στον Δημήτρη Β. Προύσαλη και  την ΑΜΚΕ "Παραμύθια και Μύθοι στο Κένταυρου τη ράχη"

Η συμμετοχή του Κένταυρου έγινε μετά από πρόσκληση της Ομάδας Αφήγησης "Οι παραμυθάδες των Χανίων" κα συγκεκριμένα της καλής φίλης Βάνιας Σταμπολάκη, για προσαρμογή-απόδοση-μετάφραση τεσσάρων κειμένων λαϊκών παραδόσεων, παραμυθιών και προφορικών ιστοριών συνδεδεμένα με την Κρήτη στην αγγλική γλώσσα-παράλληλα με το ελληνικό κείμενο και συγκεκριμένα: 

Τα λαϊκά παραμύθια: α) "Ο βοσκός, ο Ρίγος, η Πονοκεφαλιά κι ο Χάρος", β) "Το Αθοπιτούδικο"

Τη λαϊκή παράδοση: "Ο λυράρης" 

και την προφορική ιστορία: "Οι πειρατές της Γραμβούσας" 

Πηγές τα βιβλία-συλλογές:

1. Παραμύθια του Κάτω Κόσμου (Δ.Β. Προύσαλης)

2. Τα Παραμύθια Κισσάμου και Σελίνου (Α. Χουρδάκης)

3. Μύθοι της Κρήτης (Α. Χουρδάκης)

4. Η Κρήτη των Θρύλων (Α. Σμυρνιωτάκης)

Η αφηγήτρια Βάνια Σταμπολάκη με τη διεθνούς φήμης εικαστικό δημιουργό 

Dr. Shizuka Hariu

Θέμα-τίτλος: "Αντανακλάσεις σε συνέχεια"

Έκθεση των installations της Dr. Shizuka Hariu στην Κερά, 

εμπνευσμένα από τους θρύλους και τις παραδόσεις της περιοχής!

Η Shizuka Hariu, που η δουλειά της συνδυάζει την αρχιτεκτονική και τη σκηνογραφία και σαρώνει τα σύγχρονα διεθνή καλλιτεχνικά βραβεία, έχει εκθέσει τα έργα της στους μεγαλύτερους χώρους τέχνης του κόσμου, από το Βρετανικό Μουσείο έως την Όπερα του Τόκιο. Τον Ιούλιο, βρέθηκε στην Ρόκκα και την Κερά του Κισσάμου Χανίων, ολοκληρώνοντας το εικαστικό της έργο. Εμπνευσμένο από τους θρύλους και τις παραδόσεις της περιοχής, το επιβλητικό φως της Πανσέληνου αλλά και το φετινό θέμα των Γιορτών Ρόκκας, την αντανάκλαση, το έργο της καταξιωμένης καλλιτέχνιδας φώτισε τους ορατούς και αόρατους κόσμους που δημιουργεί η συνάντηση του παρελθόντος και του μέλλοντος, της ζωής που υπήρχε κάποτε στα χωριά με τη ζωή που ονειρευόμαστε ότι θα έρθει ξανά.

To εικαστικό της έργο αποτελoύνταν από δύο σκέλη:

Το πρώτο ήταν η ιδιαίτερη σκηνογραφία της κεντρικής σκηνής στον αρχαιολογικό χώρο της Ρόκκας, όπου πραγματοποιήθηκαν οι μουσικές εκδηλώσεις των Γιορτών Ρόκκας, με κορύφωση στην Πανσέληνο του Αυγούστου. Η κατασκευή της Hariu εμπνεύστηκε από το φετινό θέμα των Γιορτών, την αντανάκλαση, και δημιούργησε μία εικαστική αντανάκλαση της σελήνης.

 

Το δεύτερο είναι ένα σύνολο από 10 ειδικά, φωτιστικά installations στην Κερά, που δημιουργήθηκαν με έμπνευση τους τοπικούς θρύλους σε συνεργασία με ντόπιους τεχνίτες και τους δραματουργούς των Γιορτών Ρόκκας.

Εγκατάσταση με ιστορία στο χωριό της Κεράς

Η αφηγήρια Αγγελική Μπεμπλιδάκη από την ομάδα "Οι παραμυθάδες της πόλης των Χανίων"

μπροστά στην εικαστική εγκατάσταση με το παραμύθι "Το αθοπιτούδικο"

Η Βάνια Σταμπολάκη μπροστά σε έργο installation της Shizuka Hariu

Το αγγλικό κείμενο της ιστορίας "Οι πειρατές της Γραμβούσας"

“Χωριά με φώτα ανοιχτά”

Ο αρχαιολογικός χώρος της Ρόκκας δεν είχε αξιοποιηθεί μέχρι το 2012 όπου τότε ξεκίνησαν οι εργασίες για την πρώτη διοργάνωση των Γιορτών Ρόκκας. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την ανάπλαση του χωριού το 2015, ώθησε τους κατοίκους να ασχοληθούν ακόμα περισσότερο με τον τόπο τους, να επιστρέψουν οι νέοι τα καλοκαίρια και να ανοίξουν τα σπίτια τους, να αναπτυχθεί ο τουρισμός, καθιστώντας το μέρος πόλο έλξης επισκεπτών για όλη τη διάρκεια του χρόνου.

Έτσι, οι Γιορτές Ρόκκας έγιναν σημείο αναφοράς, άρρηκτα συνδεδεμένο με την περιοχή, αποτελώντας την έμπρακτη απόδειξη ότι ο πολιτισμός είναι ένα σπουδαίο εργαλείο ανάπτυξης στην ενδοχώρα που, πολλές φορές στα μάτια των κατοίκων της, φαντάζει απομακρυσμένη και ξεχασμένη.

Οι αφηγήτριες Α. Μπεμπλιδάκη και Β. Σταμπολάκη μπροστά σε εγκατάσταση 

στην αυλή της εκκλησίας του χωριού Κερά Κισσάμου

Ιστορικο-αρχαιολογικά

Στην αρχαία Ρόκκα, σύμφωνα με αρκετές αρχαιολογικές πηγές, υπήρχε θυσιαστήριο της Βριτόμαρτις, προσωνύμιο για την θεά Άρτεμις στην Κρήτη. Υπάρχει καταγραφή για την αρχαία Ροκκαία Αρτέμιδα, η οποία στη μυθολογία θεωρείται και προστάτιδα της σελήνης.

Αυτή η υπέροχη σύνδεση του τόπου με τα αρχαιολογικά ευρήματα και τη μυθολογία, είναι κάτι που μπορεί κάποιος να νιώσει μόνο αν βρεθεί εκεί. Τη σύνδεση αυτή αποτύπωσε καλλιτεχνικά και η γλύπτρια Ασπασία Παπαδοπεράκη στο μετάλλιο που φιλοτέχνησε.

Στη μία όψη του το Τρουλί, σύμβολο του αρχαιολογικού χώρου, πλαισιωμένο από τα τρία σύμβολα αγαθών του χωριού: ένα κλαδί ελιάς για το λάδι, ένα κλαδί αμπελιού για το κρασί και η απολλώνια λύρα για τον πολιτισμό. Στην άλλη του όψη η έφιππος θεά Βριτόμαρτις απεικονίζεται να επιστρέφει στον αρχαιολογικό χώρο της Ρόκκας μέσω των γιορτών της πανσελήνου.

Κάθε χρόνο το μετάλλιο αποδίδεται στον φιλοξενούμενο καλλιτέχνη ως συνεκτικό αφήγημα της εκδήλωσης και της ίδιας της συνεισφοράς του.