Στων Παραμυθιών τα Σταυροδρόμια
Πέμπτη 14 Μαρτίου 2024
Τριτώνουν τα Άσεμνα, με παρουσίαση βιβλίου: Παρασκευή 15/3, λίγο πριν κλείσει το Τριώδιο
Δευτέρα 11 Μαρτίου 2024
Κύκλος αφηγήσεων μέσα στο Τριώδιο: Άσεμνα λαϊκά παραμύθια: 2η εκδήλωση Τετάρτη 13/3
UNCENSORED!
;Άσεμνα σεξουαλικά λαϊκά παραμύθια
...για να βάζεις πιπέρι στο στόμα...
Τετάρτη 13 Μαρτίου 2024
Ώρα: 7.30 μμ
Μια βραδιά αφιερωμένη και ενταγμένη μέσα στο ανεκτικό, μα και αναγκαίο για την έκφρασή του, πνεύμα της Αποκριάς, υπόσχεται ο κεραστής της συνάντησης, παραμυθάς Δημήτρης Β. Προύσαλης, καθώς ανασύρει από το σεντούκι της προφορικής παράδοσης λαϊκά παραμύθια, που η μέρα ντροπιάζεται να πει, περασμένα από το δοκίμι του χρόνου.
Μια περιδιάβαση ανάμεσα σε ιστορίες του λαού, που «μελετά» την ανθρώπινη συμπεριφορά στην πιο κρυφή της έκφραση, η οποία προκαλεί, προβληματίζει, ανασύρει, αναστοχάζεται, τοποθετείται και συμπεραίνει, γύρω από την γονιμική και ζωοποιό ενέργεια μιας δύναμης μοναδικής σε δυνατότητες αλλά και… συνέπειες. Ένα συναπάντημα ανάμεσα στα απόκρυφα του φαντασιακού συλλογικού, που καθρεφτίζει-ξεμπροστιάζοντας-βασικές ανθρώπινες συμπεριφορές και παράλληλα εκθέτει κοινωνικές στάσεις και ατομικές ηθικές.
Ανώνυμα υποθέσεις της διπλανής πόρτας και προφορικές ιστορίες απ’ τα βαθύτερα της ανθρώπινης ψυχής, για την περίοδο του χρόνου, όπου τα ανείπωτα μπορούν να αρθρωθούν και τα «ακατάλληλα» μπορούν να ακουστούνε σαν τραγούδι... Ένα ταξίδι στα ξεδιάντροπα καμώματα του κόσμου που υπονομεύουν τη σκοτεινιά της κοινωνικής ηθικής, εκεί που τα ανήθικα δεν έχουν όριο και παραμύθια ακούγονται σιγανά υπό τη συνοδεία τραγουδιών που όλοι ξέρουν, μα ντρέπονται να πουν...
Αυστηρά για ενηλίκους με τη σύμφωνη γνώμη οικείων συγγενών και καρδιολόγων ιατρών!
Χώρος: Βιβλιοπωλείο Cafe FREE THINKING ZONE
Διεύθυνση: Σκουφά 64 και Φριβαίων (πεζόδρομος)
(Σταθμός Μετρό Πανεπιστήμιο)
Κρατήσεις: 2103617461
Με την υποστήριξη της:
Σάββατο 9 Μαρτίου 2024
Ενα βιβλίο για το Μισό του Ουρανού που γιορτάζει στις 8 του Μάρτη
Η
γυναίκα στον κόσμο
Κάποιος φιλόσοφος από τα μέρη της Ανατολής είχε
διατυπώσει την άποψη του, με έναν τρόπο απόλυτα ποιητικό, λέγοντας πως «η
γυναίκα είναι το μισό του ουρανού». Συνδημιουργός της ζωής και θεμελιώδης
φορέας της, παρούσα και μπροστάρισσα στα μεγάλα περάσματα-στάδια μετάβασης σε
ποικίλα επίπεδα ενέργειας καθώς και στα διαβατήρια
έθιμα για την αλλαγή και τροποποίηση της συνειδητότητας αλλά επίσης και της
ποιότητας ζωής σε ουσιαστικότερες βάσεις για την ίδια, την οικογένειά της και
το ταίρι της στη γέννηση, την ενηλικίωση, τη διαιώνιση, την έξοδο, πάντα με
άποψη και συμμετοχή βαρύνουσα. Αποτέλεσε την προσωποποίηση της ενέργειας στη
φύση, βασική εκφραστής της γονιμοποιητικής δύναμης, με ιεροποιημένους ρόλους
και ιδιότητες στους μαγικοθρησκευτικούς χώρους, ευνοήθηκε και ευλογήθηκε με τη
δύναμη της αναπαραγωγής της ζωής αλλά και μια εσωτερική φιλοσοφημένη ματιά για
την ουσία των επαφών και των σχέσεων.
Παρούσα η γυναίκα στην ανατολή και τη δύση της ανθρώπινης πορείας για
την νοηματοδότηση και την ολοκλήρωση των εμπειριών, βασικό στοιχείο
μπολιάσματος της αρσενικής συνείδησης και πολύμορφης επιρροής της. Στυλοβάτης
αλλά και συνειδητά ή ασυνείδητα υπονομευτής πολλές φορές του ανθρώπινου
ψυχισμού-μαζί με την αρσενική εκ του σύνεγγυς παρεμβολή-από την παιδική ηλικία
του ανθρώπου. Ενσαρκώτρια παράλληλων πολλαπλών ρόλων και συμπυκνώτρια
αντιθετικών ιδιοτήτων που κινούνται στην κόψη της ισορροπίας, χωρίς την
ενέργειά της ο κόσμος θα ήταν σίγουρα λειψά διαφορετικός. Αντικείμενο ανθρωπολογικού ενδιαφέροντος μέσα
από ανάλογες θεάσεις αλλά και επικέντρωσης της προσοχής λαογραφικά, ψυχολογικά,
δραματουργικά, αλλά και ενδυματολογικά ή καταναλωτικά μέσα από διαφορετικές οπτικές,
αναλύσεις, ιδέες, αντιλήψεις, σίγουρα η γυναίκα αποτέλεσε διαχρονικά πηγή
αστείρευτης έμπνευσης για μια σειρά από τέ-χνες και μορφές έκφρασης του
ανθρώπινου γένους. Η ίδια ως κουβαλήτρια
της προφορικής παράδοσης αλλά και πρωταρχική φορέας της, με ανυπολόγιστη συμβολή στη δημιουργία, την μετάδοση,
τον εμπλουτισμό και τη διάσωσή της στέκει σε μια περίοπτη θέση προσφοράς αλλά
και παρουσίας στις δημιουργίες του προφορικού παραμυθιακού λόγου όχι μόνο ως
αφηγήτρια αλλά κυρίως ως πρωταγωνίστρια στις πλοκές-υποθέσεις του συλλογικού
φαντασιακού, σε όλες σχεδόν τις κατηγορίες των ιστοριών του Διεθνούς Καταλόγου
Ταξινόμησης Παραμυθιών.
Με την υποστήριξη της
Παρασκευή 8 Μαρτίου 2024
Τα Άσεμνα της Αποκριάς: Λαϊκά παραμύθια και τραγούδια στο ξετύλιγμα του κουβαριού-Εκδήλωση 1η: 10 Μάρτη
«Τα
Άσεμνα της Αποκριάς!»
Λαϊκά
παραμύθια και τραγούδια της Αποκριάς χωρίς αιδώ!
Κυριακή
10 Μαρτίου 2024
Ώρα:
20.00
Μια βραδιά αφιερωμένη και ενταγμένη μέσα στο
ανεκτικό, μα και αναγκαίο για την έκφρασή του, πνεύμα της Αποκριάς,
υπόσχονται οι κεραστές της συνάντησης: ο παραμυθάς Δημήτρης Β. Προύσαλης
και ο μουσικός-τραγουδοποιός Φίλιππος Πλακιάς, καθώς ανασύρουν από το σεντούκι της προφορικής παράδοσης λαϊκά παραμύθια, που η μέρα ντροπιάζεται
να πει, μαζί με τραγούδια πιπεράτα περασμένα από το δοκίμι του
χρόνου.
Μια περιδιάβαση ανάμεσα σε ιστορίες και δημοτικά
τραγούδια του λαού, που «μελετά» την ανθρώπινη συμπεριφορά στην πιο κρυφή της
έκφραση, η οποία προκαλεί, προβληματίζει, ανασύρει, αναστοχάζεται,
τοποθετείται και συμπεραίνει, γύρω από την γονιμική και ζωοποιό ενέργεια μιας
δύναμης μοναδικής σε δυνατότητες αλλά και… συνέπειες. Ένα συναπάντημα ανάμεσα
στα απόκρυφα του φαντασιακού συλλογικού, που καθρεφτίζει-ξεμπροστιάζοντας-βασικές
ανθρώπινες συμπεριφορές και παράλληλα εκθέτει κοινωνικές στάσεις και
ατομικές ηθικές.
Ανώνυμα λαϊκά τραγούδια και
προφορικές ιστορίες απ’ τα βαθύτερα της ανθρώπινης ψυχής, για την περίοδο
του χρόνου, όπου τα ανείπωτα μπορούν να αρθρωθούν και τα «ακατάλληλα» μπορούν
να ακουστούνε σαν τραγούδι... Ένα ταξίδι στα ξεδιάντροπα καμώματα του κόσμου
που υπονομεύουν τη σκοτεινιά της κοινωνικής ηθικής, εκεί που τα ανήθικα δεν
έχουν όριο και παραμύθια ακούγονται σιγανά υπό τη συνοδεία τραγουδιών που
όλοι ξέρουν, μα ντρέπονται να πουν...
Αυστηρά για ενηλίκους με τη σύμφωνη γνώμη
οικείων συγγενών και καρδιολόγων ιατρών!
Χώρος: Κτίριο 11δ
Διεύθυνση: Ρεθύμνου 11 & Λεωφ. Αλεξάνδρας
(Σταθμός ΗΣΑΠ Βικτώρια)
Είσοδος οικονομικής ενίσχυσης-Κρατήσεις: 6932756666
Με την υποστήριξη της:
Τρίτη 5 Μαρτίου 2024
Ο Φλεβάρης τσικνίζει την Πέμπτη 7/3 στη Λέσχη Αφήγησης Αθήνας από απεργιακή αναβολή
Επιμορφωτική Ημερίδα "Η αφήγηση των λαϊκών παραμυθιών ως παιδαγωγικό εργαλείo"
Δευτέρα 4 Μαρτίου 2024
"Θοδωράκης ο μικρότερος των Κολοκοτρωναίων" Εκδ. Πηγή: Παρουσίαση στο Fractalart-γράφει ο Κώστας Τραχανάς
Home / Βιβλιοκριτικές / Ο άνθρωπος που γονάτισε την Οθωμανική Αυτοκρατορία
Ο άνθρωπος που γονάτισε την Οθωμανική Αυτοκρατορία
Γράφει o Κώστας Α. Τραχανάς //
Δημήτρης Β. Προύσαλης, Δημήτρης Φιλελές «Θοδωράκης, ο “μικρότερος’’ των Κολοκοτρωναίων!» Εκδόσεις Πηγή 2023, σελ. 73
Στο μικρό αυτό πόνημα η ιστορία, η λαογραφία, η λογοτεχνία μέσα από την ποιητική έμπνευση και συμβολή και η προφορική αφήγηση με τη μουσική συνοδεία, φέρνουν στο προσκήνιο του ενδιαφέροντος, τη μορφή μιας καθολικής αποδεκτής εμβληματικής φυσιογνωμίας, όπως ήταν ο Γέρος του Μοριά. Η πείρα του, στην εποχή που λειτούργησε ως κλέφτης στην Πελοπόννησο προεπαναστατικά, η στρατηγική του αντίληψη και η γενικότερη προσωπικότητά του, αποτέλεσαν καταλυτικούς παράγοντες για σχεδιασμούς, δρομολογήσεις και καθοριστικές νίκες, τέτοιες που έφεραν την Επανάσταση σε θετική τοποθέτηση απέναντι στην πανίσχυρη Οθωμανική Αυτοκρατορία και τους ξένους αρωγούς της.
Η αναγκαιότητα μιας συνοπτικής παρουσίας επιλεγμένων σημείων της ζωής του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, ως προσέγγιση μέσω της τέχνης, που θα προβάλει ουσιαστικά, αλλά χωρίς διδακτισμό την μορφή του Μοραΐτη οπλαρχηγού και την εποχή του, οδήγησε αρχικά στην έρευνα για τον εντοπισμό του κατάλληλου υλικού, την μελέτη του, την αξιολογική επιλογή του και τη συγκρότηση ενός άξονα, ικανού να αποτελέσει τον κορμό για μια παράσταση προφορικής αφήγησης. Το προς αφήγηση -ιστόρηση υλικό στηρίχθηκε στις προφορικές λαογραφικές παραδόσεις, στις ιστορικές αναφορές, τα απομνημονεύματα των αγωνιστών του 1821, τα δημοσιεύματα του Τύπου του 19ου αιώνα, τους μύθους του Αισώπου που αφηγούνταν ο Κολοκοτρώνης, αλλά και μύθους της δικής του επινόησης, με διάθεση ψυχαγωγική, συμβολική, επιδιώκοντας τον αναστοχασμό, την ψυχολογική ενδυνάμωση και την αγωνιστική διαπαιδαγώγηση.
Ουσιαστικά, όλη η ζωή του Κολοκοτρώνη διανθίζεται από αισώπειους μύθους και αφηγήσεις δικών του επινοημένων ιστοριών με διδακτικό χαρακτήρα, με την ευρεία έννοια των φανταστικών αφηγημάτων, καθώς ο όρος «μύθος» ενέχει διττή διάσταση εννοιολογικής ταυτότητας, είτε αυτοί συνδέονται με περιστατικά της ζωής του είτε με γενικότερα ιστορικά και πολιτικά γεγονότα.
Η ιστορική πένα της απομνημονευτικής ιστοριογραφίας και η λαογραφία σε αφηγηματική μορφή ανταμώνουν με την ποιητική έμπνευση και το ταλέντο του Δημήτρη Φιλελέ, λογοτέχνη και ποιητή. Μετά ακολουθεί η μουσική επένδυση των αφηγήσεων και των ποιητικών δημιουργιών. Τα κείμενα, πεζά αφηγηματικά και ποιητικές συνθέσεις, μεταμορφώνονται σε τραγούδια, αφού ο μουσικός και τραγουδοποιός Φίλιππος Πλακιάς, έχοντας ως στιχουργικό καμβά τα ποιητικά σώματα του Δημήτρη Φιλελέ, ένα ποίημα ανά ιστορία, συνθέτει με μοναδική μαεστρία τις μουσικές ενδύσεις, περπατώντας σε ρυθμούς που πηγάζουν από την παράδοση του λαού μας.
Η αφήγηση γίνεται η βάση, η ποίηση συνομιλεί και αναδεικνύει, η μουσική απογειώνει.
Πρόκειται για την ευτυχή συνύφανση μορφών του λόγου σε μια συνάντηση παράλληλων κόσμων, τεχνών και τεχνικών, που ανασαίνουν αντάμα συνοδοιπορώντας στην κατεύθυνση να προβληθεί η προσωπικότητα του Γέρου του Μοριά.
«Λένε πως η Ζαμπία, η γυναίκα του Κωνσταντή Κολοκοτρώνη, του πρωτοκλέφτη του Μοριά ρώτησε τα παιδιά της: «Πότε, παιδιά μου, θα γενείτε παλικάρια, θα μεγαλώσετε, για να κόψετε με το σπαθί σας Τούρκους που σκότωσαν τον πατέρα σας;»
Ο Χρήστος, ο πιο μικρός της γιος αποκρίνεται: « Μη στενοχωριέσαι, μάνα! Εγώ, σαν μεγαλώσω, όρκο σου δίνω πως θα σου φέρω εφτά κεφάλια τούρκικα στο ταγάρι!»
Μιλά με τη σειρά του, ο γιος της, ο Γιάννης: «Εγώ μάνα, όρκο κάνω πως θα σου φέρω τούρκικα κεφάλια εκατό!».
«Κι εσύ, Θοδωράκη, γιε μου, που είσαι ο μεγαλύτερος, τι θα κάμεις για να εκδικηθείς τον χαμό του πατέρα σου;»
«Εγώ, μάνα, όρκο σου δίνω πως θα διώξω του Τούρκους από τον Μοριά, να γλιτώσουμε πια από δαύτους μια για πάντα…»
Κι αλήθεια είναι, ο Θοδωρής Κολοκοτρώνης τον λόγο του τον κράτησε…
Το 1825 πατά το πόδι στον Μοριά ο Ιμπραήμ. Ο Ιμπραήμ στέλνει τον κεχαγιά του στη Μεσσηνία, με διαταγή να κάμει τους ντόπιους να προσκυνήσουν. Αν δεν το κατορθώσει στα λόγια, τότε να το κάμει, όχι με πόλεμο, αλλά με την καταστροφή, βάζοντας παντού φωτιά. Έντεκα μέρες καίγεται όλος ο τόπος: Εκατό χιλιάδες ρίζες λιόδεντρα, ογδόντα χιλιάδες ρίζες συκιές, μουριές, πορτοκαλιές, λεμονιές, ο καπνός ανεβαίνει στα τρίσβαθα του ουρανού, τα δέντρα γίνονται θυσία και θυμίαμα στον Αγώνα. Τότε ο Κολοκοτρώνης γράφει στον Ιμπραήμ: «Αυτό όπου μας φοβερίζεις, να μας κόψεις και να μας κάψεις τα καρποφόρα δέντρα μας, δεν είναι της πολεμικής έργο. Γιατί τα άψυχα δέντρα δεν εναντιώνονται σε κανέναν. Μόνο οι άνθρωποι που εναντιώνονται έχουν στρατεύματα και τους σκλαβώνεις. Κι έτσι είναι το δίκιο του πολέμου, με τους ανθρώπους να εναντιώνεσαι και όχι με τα άψυχα δέντρα. Γιατί, όχι τα κλαριά να μας κόψεις, όχι τα δέντρα, όχι τα σπίτια που μας έκαψες, ακόμα μόνο πέτρες απάνω στην πέτρα να μη μείνει, εμείς δεν προσκυνάμε. Γιατί τα δέντρα μας, αν τα κόψεις και τα κάψεις, τη γη την ίδια δεν μπορείς να τη σηκώσεις. Και η ίδια η γης που τα έθρεψε, αυτή η ίδια γη μένει δική μας και τα ματακάνει. Μονάχα ένας Έλληνας να μείνει, πάντα θα πολεμούμε. Και μην ελπίζεις πως τη γη μας θα την κάνεις δική σου, βγάλ’ το από τον νου σου!»
Η επιστολή αυτή του Κολοκοτρώνη εκφράζει μια βαθιά φιλοσοφία για την υπεράσπιση της ζωής της φύσης και στου σεβασμού της, που ταλαιπωρείται μαζί με τα μαρτύρια του ανθρώπινου περίγυρου. Πρόκειται ίσως για ένα από τα πιο μεστά, συγκινητικά και ουσιαστικά νοημάτων κείμενα που αφορούν γεγονότα της Επανάστασης.
1843-2023: Εκατόν ογδόντα χρόνια από τον θάνατο του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, του στρατηγού ελευθερωτή της Ελλάδας.
Ο Δημήτρης Προύσαλης σπούδασε παιδαγωγικά, βιβλιοθηκονομία και μετεκπαιδεύτηκε στην ειδική αγωγή. Έχει μεταπτυχιακό Διδακτορικό δίπλωμα (Master) στην κατεύθυνση Λαογραφία και Πολιτισμός του ΠΤΔΕ του ΕΚΠΑ Αθηνών και είναι υποψήφιος Διδάκτοράς του. Από το 1988 εργάζεται ως δάσκαλος στη Δημόσια Εκπαίδευση. Από το 1999 ασχολείται με την έρευνα, συλλογή, καταγραφή και μελέτη του λαϊκού παραμυθιού. Από το 2003 κουβαλάει με σεβασμό και μοιράζεται, σε αφηγήσεις με ενηλίκους και παιδιά, λαϊκά παραμύθια απ’ τις προφορικές παραδόσεις των λαών, για όλα αυτά που ισορροπούν ανάμεσα στα ψέματα των παραμυθιών και τις αλήθειες της ζωής. Από το 2016 έχει την ευθύνη λειτουργίας της Λέσχης Αφήγησης Αθήνας Μοιράσου κι εσύ μιαν ιστορία. Είναι ιδρυτικό μέλος της Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας Παραμύθια και Μύθοι στου Κένταυρου τη ράχη και του Σωματείου για την προώθηση της Φιλαναγνωσίας Διαβάζοντας Μεγαλώνω καθώς και τακτικό μέλος της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας.
Ο Δηµήτρης Φιλελές γεννήθηκε στην Αθήνα το 1961. Σπούδασε Κοινωνικές Επιστήµες και Παιδαγωγικά. Εργάστηκε ως δάσκαλος επί 35 χρόνια στη δηµόσια πρωτοβάθµια εκπαίδευση. Ασχολείται µε την ποίηση, την πεζογραφία, την αρθρογραφία και τη φωτογραφία. Είναι µέλος της Π.Ε.Λ. και του PEN Greece. Έχει πολλές συµµετοχές µε ποιητικές και πεζογραφικές του δηµιουργίες σε έντυπα συλλογικά έργα και µε δηµοσιεύσεις σε διαδικτυακούς λογοτεχνικούς τόπους. Βιβλιοκριτικές του δηµοσιεύονται στον λογοτεχνικό διαδικτυακό τόπο fractal.