Έφυγε ο Δημήτρης Μαρωνίτης-Έσβησε η φωνή του Ομήρου

Μια από τις πιο εμβληματικές μορφές στα νεοελληνικά γράμματα με τεράστια συμβολή στην μελέτη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, ο Δημήτρης Μαρωνίτης έφυγε στα 87 του χρόνια νικημένος από τον καρκίνο, σήμερα Τρίτη 12 Ιουλίου

Ο Δημήτρης Μαρωνίτης γεννήθηκε το 1929 στη Θεσσαλονίκη όπου και μεγάλωσε. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και συνέχισε τις μεταπτυχικές σπουδές του στη Δυτική Γερμανία με υποτροφία από το Ίδρυμα Humboldt Stiftung. Δίδαξε από το 1963 ως το 1968 ως εντεταλμένος υφηγητής Αρχαία Ελληνικά στο ΑΠΘ.
Η δράση του στη διάρκεια της επταετίας ενάντια στους δικτάτορες τον έφερε πολλές φορές στη φυλακή.
«Σηκώστε με σεμνότητα το χρέος που σας ανήκει. Φανείτε εις μικρόν γενναίοι». Ο Δημήτρης Μαρωνίτης τον Ιανουάριο του 1968, στο τελευταίο του μάθημα στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, λί-γο πριν τον συλλάβει η χούντα άφηνε στους φοιτητές του τέσσερις υποθήκες:

1.  Η πρώτη ήταν αυτή για το χρέος.

2.  Η δεύτερη: «Κρατείστε ξύπνιο το μυαλό σας στους σκοτεινούς καιρούς. Μ’αυτό κυρίως θα πολεμήσετε τη βαναυσότητα της εξουσίας.
3. Η τρίτη: Μην απομονωθείτε. Με το λόγο, τη σιωπή και την πράξη σας σταθείτε πλάι σε κάποιον: στη μάνα σας, στον αδελφό σας ή στο φίλο σας, και προπαντός στα νεότερα παιδιά, που περιμένουν από σας να δουν αν θα τους φράξετε ή θα τους ανοίξετε το δρόμο της ελεύθερης αναπνοής.
4. Η τέταρτη: Μη φοβάστε τους ανθρώπους που έχουν ρωμαλέα πάθη: όσους οργίζονται, πίνουν και αγαπούν. Πολεμάτε μόνον τους κάπηλους της ελληνοχριστιανικής ηθικολογίας. Απομονώστε όσους συνεχώς χαμογελούν, που όταν μιλούν δεν σας κοιτούν στα μάτια, κι όταν τους δίνετε το χέρι, δεν ξέρουν ή δεν θέλουν να το σφίξουν. Ανάμεσά τους θα βρείτε τους χαφιέδες».
Φυλακίστηκε οκτώ μήνες, από τις αρχές του '73 μέχρι τη γενική αμνήστευση.





Μετά τη χούντα επανέρχεται και παραμένει καθηγητής από 1975 έως το 1996. Επισκέπτης καθηγη-τής σε πανεπιστήμια της Γερμανίας, της Αυστρίας, της Κύπρου και των ΗΠΑ. Από το 1994 έως το 2001 πρόεδρος και γενικός διευθυντής του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας, που εδρεύει στη Θεσσαλο-νίκη. Από τότε ήταν συντονιστής του προγράμματος «Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση», που εκπονείται στο πλαίσιο του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας.
 

Η πολυγραφότατη παρουσία του  Δημήτρη Μαρωνίτη επικεντρώνεται κι εκφράζεται μέσα από μεταφραστική του σφραγίδα στα Ομηρικά Έπη, την Ιλιάδα και την Οδύσσεια. Την τελευταία, την «Οδύσσεια», του πήρε έντεκα χρόνια να τη μεταφράσει. Και όλα ξεκίνησαν από ένα «σπρώξιμο», μια παρακίνηση του Λίνου Πολίτη του νεοελληνιστή φιλόλογου και Ακαδημαϊκού που διαμόρφωσε τους σημαντικότερους εκφραστές, μελετητές και συνδημιουργούς της ελληνικής γραμματείας. «Μίμη γιατί δεν δίνεις τη δική σου εκδοχή για την Οδύσσεια» του είπε ο Λίνος Πολίτης. Υπήρχαν μέχρι τότε οι γνωστές μεταφράσεις στα νεοελληνικά του Νίκου Καζαντζάκη και του Ιωάννη Κακριδή καθώς και η έμμετρη-λιγότερο γνωστή του Αργύρη Εφταλιώτη.

Ο ίδιος ο Δημήτρης Μαρωνίτης έγραψε στον πρόλογο της Οδύσσειας:

«Όποιος διαβάζει με προσοχή την «Οδύσσεια» αισθάνεται τη μεγάλη απόσταση χώρου και χρόνου από το κείμενό της. Παρά ταύτα, σιγά σιγά αναδύεται η συναίσθηση ότι το ποίημα, ταξιδεύοντας, έρχεται και φεύγει, πλησιάζει και απομακρύνεται, χαμογελώντας άλλοτε με συμπάθεια και άλλοτε με ειρωνεία. Κι αυτό το πήγαινε-έλα καταλήγει σε μια παράξενη φιλοξενία»

ενώ για την Ιλιάδα ανέφερε:
«Φταίει η σχολική εκπαίδευση που ο μέσος Έλληνας γνωρίζει ελάχιστα την Ιλιάδα».
 

Τιμήθηκε το 2011 με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης Έργου Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας στα Νέα Ελληνικά

Οι μελέτες του υπήρξαν πλουσιότατες-εμείς θα παραμείνουμε μόνο στην προσέγγιση των ομηρικών επών και την αναφορά σε τίτλους σχετικούς με τον αρχαίο ελληνικό κόσμο:

Η μετάφραση της Ιλιάδας κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΑΓΡΑ ενώ αυτή της Οδύσσειας από τις εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ και τις εκδόσεις ΣΤΙΓΜΗ

Εργογραφία Δημήτρη Μαρωνίτη
(επιλογή από τη Biblionet)

(2016)	Επί του περιεχομένου. Ομήρου Οδύσσεια, Άγρα
(2014)	Αναζήτηση και νόστος του Οδυσσέα, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη
(2014)	Έπος και δράμα, Άγρα
(2012)	Ομήρου Οδύσσεια, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης
(2005)	Επιλεγόμενα στην ομηρική Οδύσσεια, Κέδρος
(1999)	Ομηρικά μεγαθέματα, Κέδρος
(1991)	Αναζήτηση και νόστος του Οδυσσέα, Κέδρος
Συμμετοχή σε συλλογικά έργα
(2013)	Αρχαϊκή επική ποίηση, Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη [κείμενα, επιμέλεια σειράς]
(2008)	Η διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, Μεταίχμιο
(2008)	Νόστος, Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
(2007)	Αρχαϊκή επική ποίηση, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη [κείμενα, επιμέλεια σειράς]
(2007)	Σωτήρης Σόρογκας, Εκδόσεις Καστανιώτη
(2007)	ΧΙΙ Διεθνής συνάντηση αρχαίου ελληνικού δράματος 2004, Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών
(2003)	Ημερολόγιο 2004: Ομήρου Ιλιάδα, Διάμετρος
(2003)	Οδύσσεια, ο Peter Brandes και ο Όμηρος, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης
(2002)	Η αρχαία ελληνική και βυζαντινή γραμματεία στον σύγχρονο κόσμο, Διεθνές Κέντρο Συγγραφέων και Μεταφραστών Ρόδου [εισήγηση]
(2002)	Οι χρήσεις της αρχαιότητας από το νέο ελληνισμό, Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας [εισήγηση]
(1989)	ΙΙ Διεθνής συνάντηση αρχαίου ελληνικού δράματος, Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών
Μεταφράσεις
(2015)	Σοφοκλής, Αντιγόνη, Γκόνης
(2012)	24+2 Ιλιαδικές παρομοιώσεις, Άγρα [ανθολόγηση, μετάφραση, επιμέλεια]
(2012)	Σοφοκλής, Αίας, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης
(2012)	Όμηρος, Ιλιάς, Άγρα
(2012)	Σαμαρά, Μαρία, Ομηρικά έπη Οδύσσεια Α΄ γυμνασίου, Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων Διόφαντος
(2010)	Όμηρος, Ιλιάς, Άγρα
(2010)	Όμηρος, Ιλιάς, Άγρα
(2009)	Ηρόδοτος, Ηρόδοτος: Οκτώ νουβέλες και τέσσερα ανέκδοτα, Άγρα [μετάφραση, επιμέλεια]
(2009)	Ησίοδος, Θεογονία, Έργα και Ηοίαι, Άγρα [μετάφραση, επιμέλεια]
(2009)	Όμηρος, Ιλιάς, Άγρα
(2009)	Όμηρος, Ιλιάς, Άγρα
(2009)	Όμηρος, Ομήρου Οδύσσεια, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη
(2004)	Σοφοκλής, Οιδίπους επί Κολωνώ, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης
(2003)	Όμηρος, Ομήρου Οδύσσεια 24 παρομοιώσεις, Διάττων
(2001)	Όμηρος, Οδύσσεια, Εκδόσεις Καστανιώτη
(2001)	Όμηρος, Οδύσσεια, Εκδόσεις Καστανιώτη
(2001)	Όμηρος, Οδύσσεια: Μνηστηροφονία: Ραψωδία χ, Εκδόσεις Καστανιώτη
(2001)	Όμηρος, Οδύσσεια: Ραψωδίες ν-ω, Εκδόσεις Καστανιώτη
(2000)	Όμηρος, Οδύσσεια: Οδυσσέως και Πηνελόπης ομιλία. Τα νίπτρα: Ραψωδία τ, Εκδόσεις Καστανιώτη
(2000)	Όμηρος, Οδύσσεια: Τόξου θέσις: Ραψωδία φ, Εκδόσεις Καστανιώτη
(1999)	Όμηρος, Οδύσσεια. Οδυσσέως και Ίρου πυγμή, Εκδόσεις Καστανιώτη
(1998)	Όμηρος, Η ακροαματική απόλαυση της Οδύσσειας του Ομήρου, Εκδόσεις Καστανιώτη [μετάφραση, αφήγηση]
(1998)	Όμηρος, Οδύσσεια. Αναγνωρισμός Οδυσσέως υπό Τηλεμάχου, Εκδόσεις Καστανιώτη
(1998)	Όμηρος, Οδύσσεια. Αναγνωρισμός υπό Πηνελόπης, Εκδόσεις Καστανιώτη
(1998)	Όμηρος, Οδύσσεια. Επάνοδος εις Ιθάκην, Εκδόσεις Καστανιώτη
(1997)	Όμηρος, Οδύσσεια. Οδυσσέως προς Εύμαιον ομιλία, Εκδόσεις Καστανιώτη
(1997)	Όμηρος, Οδύσσεια. Τηλεμάχου προς Εύμαιον άφιξις, Εκδόσεις Καστανιώτη
(1996)	Όμηρος, Οδύσσεια. Οδυσσέως απόπλους. Άφιξις εις Ιθάκην, Εκδόσεις Καστανιώτη
(1996)	Όμηρος, Οδύσσεια. Τα εν Λακεδαίμονι, Εκδόσεις Καστανιώτη
(1996)	Όμηρος, Οδύσσεια: Ραψωδίες α-μ, Εκδόσεις Καστανιώτη
(1995)	Ησίοδος, Εκλογές από τον Ησίοδο, Το Ροδακιό [μετάφραση, επιμέλεια]
(1995)	Όμηρος, Οδύσσεια. Ιθακησίων αγορά. Τηλέμαχου αποδημία, Εκδόσεις Καστανιώτη
(1995)	Όμηρος, Οδύσσεια. Τα εν Πύλω, Εκδόσεις Καστανιώτη
(1994)	Όμηρος, Οδύσσεια: Απόλογοι: Αίολος - Λαιστρυγόνες - Κίρκη: Ραψωδία κ, Στιγμή
(1994)	Όμηρος, Οδύσσεια: Απόλογοι: Σειρήνες, Πλάγκτες - Σκύλλα - Χάρυβδη, Θρινάκια: Ραψωδία μ, Στιγμή
(1993)	Όμηρος, Οδύσσεια: Απόλογοι: Κίκονες - Λωτοφάγοι - Κύκλωπες: Ραψωδία ι, Στιγμή
(1992)	Όμηρος, Οδύσσεια: Οδυσσέως είσοδος: Ραψωδία η, Στιγμή
(1992)	Όμηρος, Οδύσσεια: Οδυσσέως σύστασις: Ραψωδία θ, Στιγμή
(1964)	Ηρόδοτος, Ηροδότου ιστορίαι, Εκδόσεις Γκοβόστη
Λοιποί τίτλοι
(2013)	Κακριδής, Φάνης Ι., 1933-, Αρχαία ελληνική γραμματολογία, Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη [επιμέλεια σειράς]
(2013)	Κάλφας, Βασίλης, 1953- , καθηγητής φιλοσοφίας, Αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι, Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη [επιμέλεια σειράς]
(2013)	Παπαγγελής, Θεόδωρος Δ., Η Ρώμη και ο κόσμος της, Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη [επιμέλεια σειράς]
(2013)	Χριστίδης, Αναστάσιος - Φοίβος, 1946-2004, Ιστορία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη [επιμέλεια σειράς]
(2011)	Βουτυράς, Εμμανουήλ, Η αρχαία ελληνική τέχνη και η ακτινοβολία της, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη [επιμέλεια σειράς]
(2010)	Κυρτάτας, Δημήτρης Ι., Η ελληνική αρχαιότητα, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη [επιμέλεια σειράς]
(2006)	Κακριδής, Φάνης Ι., 1933-, Αρχαία ελληνική γραμματολογία, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη [επιμέλεια σειράς]
(2006)	Κάλφας, Βασίλης, 1953- , καθηγητής φιλοσοφίας, Αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη [επιμέλεια σειράς]
(2005)	Παπαγγελής, Θεόδωρος Δ., Η Ρώμη και ο κόσμος της, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη [επιμέλεια σειράς]
(2005)