Προσφορά συνοδευτική του φύλλου της 5/1/2024
Λίγο πριν ολοκληρωθεί ο ημερολογιακός κύκλος του 2023 είχαμε τη χαρά να δούμε να κυκλοφορεί ένα ιδιαίτερο υλικό ως δώρο εφημερίδας από την αξιόλογη καθημερινή εφημερίδα "Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ" στο τελευταίο της φύλλο για το 2023, αυτό του Σαββατοκύριακου 30-31 Δεκεμβρίου, είχε ως γιορτινή προσφορά το Α΄ μέρος από μια σειρά καταγραφών, που πραγματοποίησε η Μαριάνθη Καπλάνογλου, καθηγήτρια Λαογραφίας του ΕΚΠΑ στο διάστημα τριάντα χρόνων (1993-2022) με πηγές πρωτογενείς, τους ίδιους τους πρωταγωνιστές/στριες των αφηγήσεων, τους λαϊκούς παραμυθάδες και τις αφηγήτριες. Είχαμε γράψει σε σχετική ανάρτηση από το παρόν ιστολόγιο τότε, το κοντινό μας περσινό πια 2023,-και δεν αναιρούμε για κανέναν λόγο τα γραφόμενά μας- πως τα λαϊκά παραμύθια αποτελούν ατυχώς και εξακολουθητικά ένα υποτιμημένο είδος της ανθρώπινης λογοτεχνικής δημιουργίας, αφού δεν έχουν την "αίγλη" και τη "βαρύτητα" του γραπτού λόγου, και στη συνείδηση του πλατιού κοινού είναι ταυτισμένα σχεδόν αποκλειστικά με την παιδική ηλικία. Μάλιστα σχετικά, ο Μιχάλης Μερακλής, μεγάλος δάσκαλος της Λαογραφίας και από τους βασικούς ανθρώπους που μπόλιασαν με την αγάπη τους το λαϊκό παραμύθι, αναφέρει τον όρο "αποπαίδωση"-δεν είναι τυχαία εξάλλου η προσφορά της εν λόγω εφημερίδας μέσα στις γιορτές, γεγονός που έχει επαναληφθεί σε αντίστοιχες περιόδους στο παρελθόν και από άλλες εφημερίδες.
Η παρούσα προσφορά έφερε όμως ξανά στο προσκήνιο του ενδιαφέροντος τον πολυδιάστατο κόσμο του λαϊκού παραμυθιού, αναδύοντας πολύτιμα στοιχεία από την αφήγηση των λαϊκών παραμυθιών μέσα στον 21ο αιώνα. Τούτη τη φορά εκτός από τα πολύ ενδιαφέροντα και πολύτιμα για τη Λαογραφία κείμενα, κάθε παραμύθι εισάγεται και συνοδεύεται από σημαντικές πληροφορίες για το πλαίσιο (context) της αφηγηματικής σύμβασης, με αναφορές για τους αρχικούς παραμυθοδότες στους πληροφορητές της Καπλάνογλου. Γίνονται περιγραφές από τη συνθήκη των αφηγηματικών ανταμωμάτων, αναφορές για τη λειτουργική παρουσία της αφήγησης στη ζωή του ανθρώπου, αποκαλύπτοντας πτυχές από την ταυτότητα των φορέων τους, καθώς αποτυπώνονται στοιχεία και πλευρές των παραγόντων που παρεισφρύουν στη διαμόρφωση ττων ιστορύμενων υποθέσεων, ενώ σε πολλές περιπτώσεις καταγραφών γίνεται σύνδεση των περιεχομένων των εξιστορούμενων υποθέσεων με τη ζωή και τις εμπειρίες των αφηγητών/τριών.
Το έργο έχει τον τίτλο:
"Λαϊκά παραμύθια στην Ελλάδα του 21ου αι.:
Καταγραφές από πρωτογενείς πηγές 1993-2022".
Στον Β΄ τόμο που κυκλοφόρησε την Παρασκευή 5 Ιανουαρίου 2024, παραμονές των Θεοφανείων-ανάμεσα στις 143 σελίδες του, παρουσιάζονται 27 λαϊκά παραμύθια από την Κρήτη (Κουρνάς Χανίων), Θράκη (Φυλακτό Έβρου), Μακεδονία (Βελβεντός Κοζάνης), Ήπειρο (Πωγώνιανη Ηπείρου), Ιόνια νησιά (Καλμίτσι Λευκάδας), Θεσσαλία (Μαυρομμάτι Καρδίτας), Στερεά Ελλάδα (γκούρα Παρνασσίδας, Κορυσχάδες Ευρυτανίας, Αθανάσιος Διάκος,Παύλιανη Φθιώτιδας, Γαρδίκι Φθιώτιδας, Πολύδροσο Φωκίδας), Πελοπόννησο (Ρηχιά Μολάων Λακωνίας, Οίτυλο Μάνης, Επάνω Ταρσός Κορινθίας, Προσφυγικοί Πληθυσμοί (Μηλιά Γιάλοβας Προποντίδας, Παλάτια Μαρμαρά Επαρχίας Προύσας, Κάτω Παναγιά Ηλείας, Βουρλά, Πτολεμαΐδα, Νέα Αλικαρνασσός Ηρακλείου Κρήτης, Ταλάς Καισάρειας Μικράς Ασίας, Ρούμ Καβάχ Καισάρειας, Σπάρτη Πισιδίας, Νησί λίμνης Εργιρδίρ Πισιδίας).
Να υπενθυμιστεί πως ο Α΄ τόμος κυκλοφόρησε το Σάββατο 30 Δεκεμβρίου 2023-όπου δημοσιεύτηκαν 19 λαϊκά παραμύθια από τη νησιωτική Ελλάδα του Αιγαίου Πελάγους (Αργοσαρωνικός Κόλπος/Αγκίστρι, Εύβοια, Κυκλάδες/Νάξος-Αντίπαρος-Τήνος-Σίφνος, Σποράδες/Σκόπελος, Νησιά Βορειοανατολικού Αιγαίου/Αμουλλιανή-Λέσβος, Δωδεκάνησα/Αστυπάλαια-Ρόδος).
Η Μαριάνθη Καπλάνογλου αποτελεί ένα πλούσιο και πολύτιμο επιστημονικό και ερευνητικό κεφάλαιο για το ελληνικό λαϊκό παραμύθι και τους αφηγητές του, μαζί με τις Άννα Αγγελοπούλου, Αίγλη Μπρούσκου και Εμμανουέλα Κατρινάκη, που εδώ και πολλά χρόνια εκπροσωπούν στα διεθνή επιστημονικά φόρα την ελληνική παραμυθιακή μυθοπλασία του συλλογικού φαντασιακού.
Πώς θα προμηθευτείτε τα τεύχη αν τα έχετε χάσει:
Επικοινωνήστε με τον εφημεριδοπώλη σας και ζητήστε του να σας φέρει
Τα τεύχη: του Σαββατοκύριακου 30 Δεκεμβρίου-1 Ιανουαρίου 2023
και της Παρασκευής 5 Ιανουαρίου 2024
της Εφημερίδας των Συντακτών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου