Τρίτη 30 Μαΐου 2023

Η συνάντηση του Μαΐου για τη Λέσχη Αφήγησης Βόλου: Τετάρτη 31/5

 

Συνεχίζεται η συνεργασία της «Μαγνήτων Κιβωτού, για τη διάσωση του πολιτιστικού αποθέματος» και της Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία «Παραμύθια και Μύθοι στου Κένταυρου τη ράχη»

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΙΟΥ
ΤΗΣ ΛΕΣΧΗΣ ΑΦΗΓΗΣΗΣ ΒΟΛΟΥ

Τετάρτη 31 Μαΐου
στις 7.30 το βράδυ

στο Κέντρο Πολιτισμού και Τεχνών «Θεατρίνη»
Η Λέσχη Αφήγησης Βόλου ξεκίνησε το 2019 ως μια πρωτοβουλία του Νίκου Βαραλή, Δημοσιογράφου, Διευθυντή του Ρ/Σ της Ι.Μ.Δ. «Ορθόδοξη Μαρτυρία» και μέλους του Δ.Σ. της «Μαγνήτων Κιβωτού». Η δράση αυτή εντάχθηκε αμέσως στις δραστηριότητες της «Ακαδημίας Λαϊκού Πολιτισμού και Τοπικής Ιστορίας» του φορέα πολιτισμού της Ι.Μ.Δ. «Μαγνήτων Κιβωτός, για τη διάσωση του πολιτιστικού αποθέματος». Από την πρώτη στιγμή βρίσκεται σε μόνιμη συνεργασία με τη Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία «Παραμύθια και Μύθοι στου Κένταυρου τη
ράχη».

Όλες οι συναντήσεις, πλέον, πραγματοποιούνται στον φιλόξενο χώρο του Κέντρου Πολιτισμού και Τεχνών «Θεατρίνη» που βρίσκεται στην Πλάτωνος 20 απέναντι από τον Ι. Ναό Μεταμορφώσεως στον Βόλο.
Οι διοργανωτών της Λέσχης, με χαρά ανακοινώνουν την επιλογή αυτού του σταθερού χώρου αναφοράς, μέσα στον οποίο θα γίνονται αφηγήσεις από τον ανεξάντλητο κόσμο της προφορικής λογοτεχνίας, δίνοντας την ευκαιρία αφηγηματικής έκθεσης σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων, που επιθυμούν να αφηγηθούν, σε όσους αγαπούν να λένε ιστορίες και σε όσους αρέσκονται να τις ακούν. Επιπλέον, και να υποδέχεται παλιούς και νέους φίλους
που αρέσκονται να ταξιδεύουν μέσα από τα λόγια των πολλών ανώνυμων, που έφτασαν μέχρι τις μέρες μας και αξίζει να ακουστούν και πάλι σε νέες συνθήκες.

Η Λέσχη Αφήγησης Βόλου και οι φίλοι των ιστοριών, των μύθων και των παραμυθιών θα πραγματοποιήσουν την συνάντηση του μήνα Μαΐου, την Τετάρτη 31/5/2023 στις 7,30 το απόγευμα στον φιλόξενο χώρο του Κέντρου Πολιτισμού και Τεχνών «ΘΕΑΤΡΙΝΗ».

Τι συμβαίνει στις συναντήσεις τις Λέσχης; Κάθε φορά είναι μια μαθητεία.
Μια μαθητεία για τους αφηγητές που «δοκιμάζουν» τις ιστορίες τους μπροστά στο κοινό. Μαθητεία όμως και για αυτούς που δέχονται τις ιστορίες καθώς μαθαίνουμε να ακούμε και να πλάθουμε μέσα μας νέους κόσμους. Κάθε συνάντηση είναι μοναδική γιατί υπάρχουν πολλοί αφηγητές που καταθέτουν με τον δικό τους μοναδικό τρόπο την ιστορία, μια ιστορία που ο αφηγητής αγαπάει και θέλει να την μοιράσει.

Στις βραδιές αφήγησεις όλοι μεταμορφωνόμαστε σε βασιλιάδες, και βασίλισσες, σε λαγούς, και περιστέρια αντικρύζοντας ο καθένας το φόβο του και μαθαίνει πως να τον αντιμετωπίζει. Εκεί μαθαίνουμε ότι οι χαρακτήρες των παραμυθιών είναι μέσα μας και εμείς βρίσκουμε τρόπο με τις ιστορίες να τους ηρεμήσουμε.

Οι ιστορίες μας παίρνουν και μας πηγαίνουν σε έναν άλλο κόσμο ίσως σε εκείνον που ο Γιούνγκ ονόμαζε συλλογικό ασυνείδητο. Εκεί που κατοικεί η ψυχή
του κόσμου.

Μέχρι τώρα έχουν δηλώσει και θα αφηγηθούν
1. Κατερίνα Θεοδώρου
2. Λεωνίδας Χριστουδουλίδης
3. Νίκος Βαραλής
Θα δοκιμάσουν την αφήγηση αυτή τη φορά οι φίλοι
1. Γιάννης Αναστασίου, δημοσιογράφος.
2. Νίκος Παπαδόπουλος, νομικός και λογοτέχνης.

Φωτό από τη συνάντηση του Απριλίου 2023


Ο κατάλογος βέβαια θα παραμείνει ανοικτός, γιατί οι ιστορίες δεν τελειώνουν ποτέ οι ιστορίες, οι οποίες πάντα επιζητούν ελευθερία και ζουν με ελευθερία. Και εμείς μαθαίνουμε να τις ακολουθούμε και στο τέλος καταλαβαίνουμε τοι και η ζωή μας είναι μια ιστορία που εμείς αφηγούμαστε στον εαυτό μας.

Επισημαίνουμε ότι οι «Παραμυθάδες» αφηγούνται παραμύθια, μύθους, συναξάρια και ότι
έχει να κάνει με την προφορική παράδοση. Στις συναντήσεις αυτές δεν διαβάζουμε αλλά
αφηγούμαστε.

Όμως οι διοργανωτές προτρέπουν και όσους φίλους θέλουν να αφηγηθούν, πέραν των
παραπάνω που δήλωσαν, να αποπειραθούν και να δοκιμάσουν.
Στόχος τηςεκδήλωσης της νέας περιόδουείναι να συμπληρωθούν δέκα αφηγητές, που θα
παρουσιάσουν δεκάλεπτη αφήγηση ο καθένας.



Ο Μάης της συνάντησης στη Λέσχη Αφήγησης Αθήνας 31/5/2023

Έτοιμη να ξεπροβοδίσει τούτο τον αλλιώτικο Μάιο-λόγω καιρού, είναι η Λέσχη Αφήγησης Αθήνας  "Μοιράσου κι εσύ μιαν ιστορία" που οργανώνει το μηνιαίο της αντάμωμα |περπατώντας στον πέμπτο  μήνα της χρονιάς, τον Μάη του 2023,  διανύοντας ήδη την 7η περίοδο της λειτουργίας της από το 2016-2017 με πρόσκληση για το αντάμωμα  τούτη τη φορά


Τετάρτη 31 Μαΐου 2023
στις ώρες 19.00-21.00

πάντα στον φιλοξενο ατμοσφαιρικό χώρο του καλαίσθητου Βιβλιοπωλείου-Cafe FREE THINKING ZONE στην οδό Σκουφά 64 στη συμβολή με τον πεζόδρομο της οδού Γριβαίων στις παρυφές του Κολωνακίου. Η Λέσχη Αφήγησης Αθήνας δημιουργήθηκε και λειτουργεί με την πρωτοβουλία και επιμέλεια της ΑΜΚΕ "Παραμύθια και Μύθοι στου Κένταυρου τη ράχη" η οποία στηρίζει επίσης τις αντίστοιχες Λέσχες Αφήγησης Βόλου, Θεσσαλονίκης και Λάρισας.

ΠΡΟΣΒΑΣΗ
Η πρόσβαση στο χώρο του FREE THINKING ZONE- να θυμήσουμε πως είναι εύκολη και γίνεται μέσω ΜΕΤΡΟ στη στάση ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ και μέσω λεωφορείων που έχουν τέρμα την οδό Ακαδημίας καθώς και των τρόλεϋ που τη διατρέχουν.

ΕΙΣΟΔΟΣ
Η Λέσχη «Μοιράσου κι εσύ μια ιστορία» έχει ελεύθερη είσοδο για όσους επιθυμούν να είναι στην παρέα εκείνων που θα αφηγηθούν ιστορίες ή απλά θα παρευρίσκονται ανάμεσα στο ακροατήριο κάθε συνάντησης. Η μόνη οικονομική υποχρέωση για όλους τους παρευρισκομένους -αφηγητές και ακροατήριο-είναι η ελάχιστη κατανάλωση καφέ ή αναψυκτικού στο χώρο φιλοξενίας της Λέσχης Αφήγησης. 


Η Λέσχη Αφήγησης Αθήνας αποτελεί μια υλοποίηση των καταστατικών αξόνων δράσης της ΑΜΚΕ "Παραμύθια και Μύθοι στου Κένταυρου τη ράχη" προσφέροντας χώρο και χρόνο σε οποιονδήποτε, υπό οποιαδήποτε ιδιότητα (επαγγελματίες αφηγητές, νεοεκκολαπτόμενους ιστορητές, μαθητές σεμιναριακών κύκλων και εργαστηρίων ή ανεξάρτητους φίλους και φίλες) να αφηγηθεί από τη δεξαμενή της ελληνόφωνης προφορικής παράδοσης αλλά και της παγκόσμιας άυλης πολιτιστικής κληρονομιά.



Οφέλη από τη συμμετοχή στη Λέσχη

1. Έκθεση νέων ιστοριών σε πραγματικές συνθήκες αφήγησης για παλιότερους και νεότερους αφηγητές

2. Επαναθέρμανση παλαιότερων ιστοριών που έχουν πέσει σε αφηγηματική "αδράνεια"

3. Εμπλουτισμός και αφηγηματική επισκόπηση παλαιότερων ή τρεχουσών ιστοριών που χρειάζονται επεξεργασία

4. Δυνατότητα ελέγχου -in vivo- (ζωντανά) της αφηγηματικής ροής καινούργιων υπό διαμόρφωση ιστοριών που αναζητούν χρόνο έκθεσης και αφηγηματικής τριβής

5. Παραχώρηση βήματος αφήγησης σε νέους αφηγητές

6. Δυνατότητα συνάντησης και γνωριμίας νεότερων αφηγητών με παλαιότερους

6. Δυνατότητα πρόσβασης στο ήδη συγκεντρωμένο υλικό των ιστοριών που ακούστηκαν στις  περιόδους 2016-2017, 2017-2018, 2018-2019 αλλά και των μηνιαίων συναντήσεων της τρέχουσας περιόδου  2022-2023 από τους συμμετέχοντες στη Λέσχη

7. Δυνατότητα συμβουλευτικής αναφοράς και διορθωτικής παρέμβασης-ματιάς από τους υπεύθυνους της Λέσχης σε άλλο χρόνο-εάν ζητηθεί από τους ενδιαφερόμενους συμμετέχοντες

8. Δυνατότητα αγοράς βιβλίων με παραμυθολογικό υλικό με έκπτωση 20% -ως προσφορά του Βιβλιοπωλείου για τους συμμετέχοντες στη Λέσχη

9. Δυνατότητα ανακοίνωσης-ενημέρωσης περί προσεχών αφηγηματικών δραστηριοτήτων για τους συμμετέχοντες στη Λέσχη

Οι αρχές προώθησης και υπηρέτησης του ανώνυμου προφορικού λαϊκού λόγου με τη μορφή της πρόζας που χαρακτηρίζουν τη Λέσχη Αφήγησης Αθήνας "Μοιράσου κι εσύ μιαν ιστορία" προϋποθέτουν τη χρήση υλικού από την αντίστοιχη δεξαμενή των λαϊκών παραμυθιών, λαϊκών παραδόσεων, θρύλων, μύθων, συναξαριών, μυθολογικών ιστοριών ή αφηγηματικών βιογραφιών προσωπικοτήτων από τον ευρύτερο χώρο της Τέχνης, της Επιστήμης και του Πολιτισμού. 

Δεν αφηγούμαστε όνειρα, ανέκδοτα, προσωπικές ιστορίες, επώνυμα λογοτεχνικά αποσπάσματα ή ίδιες λογοτεχνικές δημιουργίες ή ο,τιδήποτε έχει επώνυμη προέλευση -με την έννοια της συγγραφικής έμπνευσης- αφού οι αρχές της Λέσχης υπηρετούν την αναδιήγηση υλικού προφορικής παράδοσης και μόνο.

Η αφηγηματική συμμετοχή στη συγκεκριμένη κάθε φορά συνάντηση 
ακολουθεί τα εξής βήματα:

1. Επικοινωνία στο τηλέφωνο 6945-906008 για εκδήλωση της πρόθεσης. Η πρόθεση για αφήγηση μπορεί να δηλώνεται μόνο στο τηλέφωνο των διοργανωτών κι όχι στα τηλέφωνα του χώρου που φιλοξενείται η συνάντηση. 

2. Αναγραφή στον κατάλογο της συνάντησης των επιλεγμένων (10) αφηγητών. Ο κατάλογος των συμμετεχόντων θα αναρτάται ηλεκτρονικά στη σελίδα-ιστολόγιο  της Εταιρείας για να γνωστοποιούνται οι κενές διαθέσιμες θέσεις.

3. Αφήγηση ιστορίας αυστηρά μέχρι 12 λεπτά ανά ιστορητή

4. Προσκόμιση απαραίτητα σε έντυπη μορφή-φωτοτυπία-της αρχικής πηγής μαζί με το εξώφυλλο του βιβλίου για να συμπεριληφθεί στην ΙΣΤΟΡΙΟΘΗΚΗ της Λέσχης και να αποτελέσει μέρος του υπό συγκέντρωση υλικού, ώστε να δημιουργηθεί ένα μικρό αρχείο πηγών της Λέσχης και να συγκροτηθεί μια ανάλογη βιβλιογραφία, προσβάσιμη σε όλους. Ήδη το υλικό που έχει συγκεντρωθεί ξεπερνά τις 160 ιστορίες και είναι διαθέσιμο σε όποιον το ζητήσει είτε είναι φίλος της λέσχης είτε όχι και έχει δοθεί αρκετές φορές μέχρι σήμερα σε σχετικούς ενδιαφερόμενους.

5. Στην περίπτωση που κάποιος έχει αφηγηθεί στην αμέσως προηγούμενη μηνιαία συνάντηση, για να έχει δυνατότητα να αφηγηθεί στην τρέχουσα-επόμενη συνάντηση θα πρέπει να γραφτεί στον κατάλογο των αναπληρωματικών αφηγητών- για να μπορέσει να αφηγηθεί στην περίπτωση που προκύψει κενό ή ο συνολικός χρόνος των δύο ωρών δεν καλυφθεί (7.30-9.30 μμ)-εκτός αν ανήκει σε ειδική κατηγορία (πχ. αφηγητής υπό μαθητεία)

Η Λέσχη Αφήγησης Αθήνας είναι μια πρωτοβουλία της Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας
"Παραμύθια και Μύθοι στου Κένταυρου τη ράχη"

Πρόθεση των διοργανωτών της λέσχης είναι να δώσουν την ευκαιρία αφηγηματικής έκθεσης σε όσο το δυνατόν περισσότερο αριθμό ανθρώπων που επιθυμούν να αφηγηθούν.

Προκειμένου να αποφευχθεί η θεματική μονομέρεια και η επανάληψη, οι συναντήσεις της Λέσχης Αφήγησης δεν προτίθεται να έχουν αφιερώματα κι ο κάθε συμμετέχων έχει την ελευθερία επιλογής θέματος της ιστορίας που θα μοιραστεί με τους παρισταμένους.

ΕΙΔΗ ΙΣΤΟΡΙΩΝ

Τα είδη των ιστοριών που μπορεί να αφηγηθεί προφορικά κάποιος στη λέσχη είναι:
Α. Λαϊκά παραμύθια
Β. Μύθοι Αισώπου
Γ. Ιστορίες από την ελληνική και την παγκόσμια μυθολογία
Δ. Αποσπάσματα από ¨Επη

            Ε. Θρύλοι
ΣΤ. Λαϊκές παραδόσεις
Ζ. Συναξάρια


            Η. Βιογραφικές ιστορίες 

        (πρόσωπα από το χώρο της ιστορίας, της τέχνης, του πολιτισμού, της επιστήμης)
Στο βαθμό που οι συμμετέχοντες το επιθυμούν η Λέσχη Αφήγησης μπορεί να προβεί με τη συνεργασία και συγκατάθεσή τους σε έκδοση των ιστοριών που έγιναν αντικείμενο αφήγησης στη διάρκεια της αφηγηματικής χρονιάς.
Καλώς να ανταμωθούμε
Πληροφορίες-Δηλώσεις συμμετοχής: Δημήτρης Β. Προύσαλης -6945906008
e-mail:dimprousal@yahoo.gr
            ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ: paramythiakaimythoitoukentavrou.blogspot.com

.............................

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ  ΑΦΗΓΗΤΩΝ ΑΦΗΓΗΤΡΙΩΝ ΜΑΊΟΥ 2023


1. Σέβη Οικονόμου

2. Γιάννης Στρίγκος

3. Σοφία Τσιλημίγκρα

4. Μαίρη Σιδέρη

5. Γεωργία Αγγελή  

6.Αγγελική Καψωμενάκη

7.|Παναγιώτα Μωυσιάδου

8. Μαργαρίτα Μαλτέζου 

9.  Δημήτρης Β. Προύσαλης

10.

Φωτογραφικό Πανόραμα από την πρόσφατη συνάντηση τον περασμένο Απρίλιο (26/4/2023)

Η Αγγελική  Καψωμενάκη αφηγείται "Το συναξάρι του Αγίου Θωμά" (Ελλάδα)

Η Γεωργία Αγγελή αφηγείται "Η κάπα του κακού μάγου" (Σκανδιναβία)

Ο Αντρέας Ραφτόπουλος αφηγείται "Τα χρόνια της ζωής" (Γερμανία)

Η Ερμιόνη Ντέτσικα αφηγείται: "Η μάνα των παραμυθιών" (Γαλλία)

Η Γιώτα Μωυσιάδου αφηγείται: "Το χρυσοφεγγαράκι" 

Η Σέβη Οικονόμου αφηγείται: "Ο δασοπετρωμένος"  (Αϊτή)

Η Μαργαρίτα Μαλτέζου αφηγείται: Η γυναίκα Λεοπάρδαλη (Λιβερία)

Η Μαρούσα Απειρανθίτου αφηγείται: Οι νόμοι (Ινδία)


 

Δευτέρα 29 Μαΐου 2023

Θρύλοι για την Άλωση της Πόλης: Επετειακή αφήγηση μνήμης και αποκατάστασης προσβληθέντων πολιτιστικών συμβόλων

 

Το ειδικό βάρος της Άλωσης της Πόλης ως συλλογική μνήμη και ιστορικό ορόσημο για την προδρομική δρομολόγηση-κατά πολλούς ιστορικούς-του νέου Ελληνισμού από το 1453 και ύστερα, αναμφισβήτητα συνδέεται με μια σημαντική πολιτιστική παρακαταθήκη που αποτυπώνεται σε μια μεγάλη γκάμα εκφράσεων του λαϊκού πολιτισμού, όπως τα δημοτικά τραγούδια και οι προφορικές παραδόσεις αλλά ακόμη και σε μια μεγάλη ποικιλομορφία της λαϊκής τέχνης (πχ υφαντική, ξυλογλυπτική, μαρμαροτεχνία, ένδυμα).

Πέρα και μακριά από κάθε εθνικιστική διάθεση ή ιδεολογία, με ρίζες ιστορικές την μετεπαναστατική Μεγάλη Ιδέα των λογής λογής Κωλέτηδων, εμφανών και αφανών, επώνυμων και ανώνυμων, βασιλικών οίκων και προοδευτικών πολιτικών, η αναφορά στην Άλωση της Πόλης, συνδέεται αναπόσπαστα με ένα θαύμα αρχιτεκτονικής και οικοδομικής τέχνης και θρησκευτικής βαρύτητας, η οποία συμπυκνώνεται σε ένα κτίριο-σύμβολο που δεν είναι άλλο από τον Ναό της Αγίας Σοφίας.

Οι μικρομεγαλισμοί διαφόρων αναδυόμενων Σουλτανισμών, έκφραση εθνικιστικών ονειρώξεων στο φως της μέρας από ατυχείς και επικίνδυνες -αλλά σίγουρα όχι χωρίς υπόβαθρο και βαθύτερη υπόθαλψη-συμπεριφορές ανίατων γεροντικών ανοιών επώνυμων ψευταφεντίσκων της Ανατολής-διαχωρίζοντας τους λαούς απο τις κυβερνήσεις τους- άνοιξαν πρόσφατα έναν νέο κύκλο προσβολών σε πολιτιστικά -πλέον μνημεία διεθνούς αναγνώρισης από την UNESCO, μετατρέποντας ένα παγκόσμιο σύμβολο του Χριστιανισμού και μουσειακό χώρο σε τζαμί. Είναι αναμφισβήτητα το καλύτερό τους μακράν εξάλλου από όλα τα άλλα τζαμιά που έχουν οι ίδιοι οικοδομήσει, (σε λαϊκότροπη μεταφορά θα λέγαμε "Τζαμί με ξένα τούβλα"-κατά το "με ξένα κόλυβα") και το γνωρίζουν καλά, γι' αυτό εξάλλου και η πρεμούρα της προβολής φαντεζί εκδηλώσεων στον ευρύτερο χώρο. Βέβαια αυτό που βλέπουν και αντιμετωπίζουν οι άλλοι, οι ξένοι επισκέπτες της Κωνσταντινούπολης ως μουσείο, οι Έλληνες όπου γης-όσοι το επιθυμούν οικειοθελώς και το αισθάνονται ως βαθιά ανάγκη πολιτισμική-το κοιτάζουν με δέος και πολλοί με κατάνυξη, συνδέοντας το με μια ολόκληρη ιστορική περίοδο -χρονικά εκτενέστερη των χιλίων ετών-που δίνει αφορμή για πολύπλευρες προσεγγίσεις, ερμηνείες, έρευνες και συμπεράσματα. Πρέπει εδώ να υπενθυμιστεί πως οι Σελτζούκοι Τούρκοι, καθαρόαιμοι πρόγονοι των σημερινών φυλετικά και θρησκευτικά αχταρματζίδικων χαρμανιών της φίλης γείτονας χώρας, που πολλές δεκαετίες προσπαθεί να στριμωχτεί άβολα κάτω από την τρύπια και μικρή ομπρέλα του Παντουρκισμού αφού λείπει η όποια άλλη συνείδηση-"ταυτότητα" προς οικειοποίηση-γνωστοί για την πολιτισμική τους συνεισφορά στο παγκόσμιο πολιτιστικό γίγνεσθαι- ζήλεψαν κατά πολύ τους πρώτους διδάξαντες Σταυροφόρους της Δ Σταυροφορίας του 1204 που έδειξαν την πλείστη όση-κυρίως χριστιανική- αγάπη σε όμορους πληθυσμούς της Βυζαντινής πρωτεύουσας σκυλεύοντας και λεηλατώντας με περισσή και ευφάνταστη λησταρπαγή τη Βασιλεύουσα.

Οι πρόσφατες διαμαρτυρίες τουρκικών φορέων όπως της "Εταιρείας Ιστορίας της Τέχνης" για την απαράδεκτη μεταχείριση του χώρου της Αγίας Σοφίας (τοποθέτηση παπουτσιών των προσκυνητών του εκβιαστικού "τζαμιού" σε κενά του οικοδομήματος, η φθορά της αυτοκρατορικής πύλης) -στο βαθμό που είναι ειλικρινείς κι όχι μέρος ενός καθολικού εμπαιγμού της διεθνούς κοινούς γνώμης, πρακτικές που γνωρίζουν καλά οι γείτονες, δείχνουν πως είναι μονόδρομος μια διεθνής εκστρατεία διάσωσης του παγκόσμιου μνημείου, το οποίο στέκει σχεδόν χίλια χρόνια (537-1453 μ.Χ. και με πρότερη παρουσία ναού από το 360 μΧ) πριν εμφανιστούν οι κατοπινοί πολλά υποσχόμενοι υπονομευτές του.
Οι τελευταίες αναφορές περί ξυσίματος του κονιάματος των τοίχων της Αγίας Σοφίας κι η εναπόθεσή του σε σακουλάκια από το λαϊκό στοιχείο, πώς άραγε να ερμηνεύεται;

Η επετειακή αναφορά νίκης που επικαλούνται οι οραματιστές αυτών των τόσο-αναμφισβήτητα- καλόγουστων πυροτεχνημάτων με μια εσάνς ιστορικής άχλης και φαντασμαγορικού παροξυσμού, μας θυμίζουν αν μη τι άλλο πως επιδεικνύουν μια εξαιρετική λογικομαθηματική σκέψη και ικανότητα πρακτική, αφού κάθε χρόνο προσθέτουν +ένα έτος από την προηγούμενη χρονιά, (568 συνολικά μας λένε). Κι επειδή κάτι τέτοιες εκδηλώσεις έχουν πρότερες ιστορικές αποτυπώσεις από συγγενικά φύλα της ιδίας τοπογεωγραφικής καταγωγής, να θυμίσουμε πως στα νεότερα χρόνια της παγκόσμιας ιστορικής εμπειρίας μόνο οι Ναζί έκαναν παρέλαση κάτω από την Αψίδα του Θριάμβου στο Παρίσι ως ένδειξη νίκης θριαμβευτικής, μπολιάζοντας και μεταλαμπαδεύοντας-λόγω ευγενούς άμιλλας- την ιδέα στους σημερινούς πολιτικά και διπλωματικά συνεργάτες τους, να προβούν σε ανάλογες εορταστικού χαρακτήρα εκδηλώσεις. Να τους ευχηθούμε ολόψυχα να το γιορτάζουν πάντα, για να μην ξεχνούν τη σημαντικότητα του κατορθώματος. Θα προτείναμε μάλιστα για την αποκατάσταση των ισορροπιών αλλά και την άρση των όποιων παρεξηγήσεων, να αλλάξουν πια αυτό το Ινσταμπούλ που προκύπτει από το κακοηθέστατο ελληνογενές γλωσσικά προερχόμενο "Εις την Πόλη" και να βρούν κάτι πλουσιότερο, τουρκικότερο και γλωσσικά καθαρότερο.

Οι πρόσφατοι πανηγυρισμοί των οπαδών του κόμματος που νίκησε στη γειτονική χώρα, μέσα στο χώρο του ναού, αποτελούν σημάδι του πώς αντιλαμβάνονται την τύχη των υπερχιλιόχρονων μνημείων που ποτέ τους δε θα είναι σε θέση να δημιουργήσουν.

Το βίντεο είναι από την εκδήλωση
που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 23 Μαΐου 2019
στο Πνευματικό Κέντρο Κωνσταντινουπολιτών

Οκτώ προφορικές παραδόσεις στο δοκίμι των καιρών, σχετικές με το πάρσιμο της Πόλης, σε μια σπονδυλωτή παράθεση γεγονότων, ξετυλίγουν αντιλήψεις του συλλογικού φαντασιακού από το πριν την Άλωση - κατά τη διάρκεια της Άλωσης αλλά και μετά από αυτήν, όπως καθρεφτίστηκαν σε λαϊκά αφηγήματα που τα διέσωσε ο χρόνος, με κεντρικό άξονα τον ναό της Αγίας Σοφίας. Η προφορική λογοτεχνία του λαού συναντά την Ιστορία και ιστορίες ξαναειπωμένες αγκαλιάζονται μελωδικά με πρωτότυπες μουσικές σε παραδοσιακούς δρόμους των ρυθμών της Πόλης και της Μικρασίας, μέσα από στίχους νεογέννητους.

¨Ένα δημιουργικό συναπάντημα των τεχνών της ποίησης και της μουσικής που τείνουν το χέρι στην προφορική αφήγηση ετοιμάζεται με αγάπη, μεράκι, νοιάξιμο και ευθύνη με τη μορφή ενός audiobook όπου οι ιστορίες είναι οκτώ +μία δημιουργώντας μια μοναδική ατμόσφαιρα συγκίνησης.

Συντελεστές

Ποίηση - στίχοι : Δημήτρης Φιλελές
Μουσική σύνθεση - τραγούδι : Φίλιππος Πλακιάς
Αφήγηση : Δημήτρης Β. Προύσαλης

Συνδιοργάνωση :

Σωματείο Ελλήνων Υπηκόων Απελαθέντων εκ Τουρκίας
«Παραμύθια και Μύθοι στου Κένταυρου τη ράχη»
Απαραίτητο σημείωμα-Η έννοια και λειτουργία των θρύλων
Πέρα και μακριά από κάθε εθνικιστική διάθεση, η αφηγηματική προσέγγιση των θρύλων για την Άλωση της Πόλης αποτελεί μια ακόμη κατηγορία στις θεματικές που εμπλουτίζουν το ρεπερτόριο ενός σύγχρονου αφηγητή που "συνομιλεί" με τα γεννήματα της φαντασίας του λαϊκού στοιχείου. Οι θρύλοι ως κατηγορία της λαϊκής προφορικής λογοτεχνίας ανήκουν στην ευρύτερη οικογένεια των Παραδόσεων. Οι τελευταίες αφορούν πιστευτές ιστορίες που συνδέονται χωρογεωγραφικά- με έντονο το τοπικό στοιχείο- με τη ζωή στην ορατή και μη ορατή της διάσταση, σε μια ολότητα μέρος της οποίας αποτελεί και ο λαϊκός άνθρωπος και η βιωμένη εμπειρία του. Σε ένα μεγάλο τους μέρος χαρακτηρίζονται από διάθεση αιτιολογική αλλά δεν περιορίζονται μόνο σε αυτήν. Ο Νικόλαος Πολίτης, "πατέρας" της επιστήμης της Λαογραφίας στην Ελλάδα προχώρησε στη κατηγοριοποίηση των Παραδόσεων του ελληνικού λαού σε 39 διαφορετικές θεματικές, αναδεικνύοντας τον πλούτο των αφηγηματικών συνθέσεων,προβολών και δημιουργημάτων του ελληνόφωνου κόσμου μέσα από ιστορίες για τους αρχαίους, τα μνημεία, τους αγίους, τους μήνες, τις αρρώστιες, το θάνατο, τις νεράιδες, τους καλικαντζάρους, τους βρικόλακες, τα μετεωρολογικά φαινόμενα, κλπ. Σε αντίθεση με τα ποιητικότερα λαϊκά παραμύθια, που κλείνουν με μια θετική κατάληξη -"Κι έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα"-σε ένα πλαίσιο ψυχαγωγικό, οι λαϊκές παραδόσεις κινούνται σε πλαίσια ιστορικότερα και το τέλος τους αφήνει μια ουδέτερη γεύση μετεωρισμού που κλίνει προς τη δραματικότητα.
Οι Θρύλοι της Άλωσης Οι Θρύλοι, ως ιδιαίτερη κατηγορία των Παραδόσεων, αποτελούν την φαντασιακή πρόσληψη, αντανάκλαση και προσέγγιση πραγματικών ιστορικών γεγονότων, μνημείων κ.α μέσα όμως από το πώς ο λαός τα εξέλαβε και εκφράστηκε μυθοπλαστικά γι' αυτά. Πολλές φορές η λαϊκή φαντασία υπονομεύει την ιστορική αλήθεια των γεγονότων και άλλες τα παραποιεί δημιουργώντας υπερβολές ή παραμορφώσεις. Αυτά όμως εξάλλου είναι και ορισμένα από τα χαρακτηριστικά της λαϊκής μυθοπλασίας. Συγκεκριμένα οι Θρύλοι για την Άλωση της Πόλης αποτελούν την έκφραση της λαϊκής μυθοπλασίας, η οποία προσπάθησε να "αποδεχτεί" την ιδέα της απώλειας μιας πόλης σύμβολο, που αποτέλεσε για περισσότερα από 1000 χρόνια το κέντρο αναφοράς και πολιτισμού ως πρωτεύουσα της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Η πολυεθνική και συνθετική βυζαντινή αυτοκρατορία με πολλούς αυτοκράτορες μη ελληνικής καταγωγής, ενοποιήθηκε κάτω από την επικράτηση του χριστιανισμού, τη σταδιακή καθιέρωση της ελληνικής γλώσσας και τη διοικητική και νομοθετική ενοποίηση. Η Κωνσταντινούπολη γνώρισε πολλούς επίδοξους κατακτητές να στέκονται μπροστά στα τείχη της προσδοκώντας την άλωσή της. Χειρότεροι όλων αποδείχτηκαν οι ομόθρησκοι σταυροφόροι της δύσης που έδειξαν το πραγματικό τους πρόσωπο στα 1204 όταν κατέλαβαν την πόλη του Κωνσταντίνου και προέβησαν σε ένα πρωτοφανές πλιάτσικο αρχαιοτήτων και κλοπή έργων τέχνης. Η βυζαντινή αυτοκρατορία ακολούθησε τη μοίρα που έχουν όλες οι μεγάλες αυτοκρατορίες και παλιοί πολιτισμοί, την παρακμή.

Αυτό που χάνεται στα 1453 δεν είναι παρά το απομεινάρι-σαν κακόγουστο αστείο- μιας παλιάς αυτοκρατορίας που περιορίζεται πια σε μια πολύ μικρή εδαφική έκταση γύρω από το Βόσπορο, όταν όλα τα άλλα γύρω έχουν χαθεί κι ο Μωάμεθ ("Ο Πορθητής") καταλαμβάνει το φάντασμα μιας πόλης που κάποτε ήταν κάτι άλλο, αλλά παρόλη την παρακμή εξακολουθεί να ασκεί τη γοητεία του ποθητού έπαθλου. Ο λαός θρηνεί διαχρονικά όχι την ίδια την Πόλη που αλώθηκε, αλλά την ιδέα μιας πόλης-συμβόλου που χάνεται οριστικά και αμετάκλητα και ακριβώς γι' αυτόν το λόγο προκαλεί συλλογική θλίψη. Πλάθει φανταστικές ιστορίες για τούτο που δεν μπορεί κανείς να αποδεχτεί ως τετελεσμένο, γιατί αποτέλεσε τον αποδέκτη των συλλογικών προβολών ως κοινός τόπος επιθυμίας. Οι ιστορίες-θρύλοι αναφέρονται σε στοιχεία-κλειδιά τούτων των προβολών, τον ναό αναφορά του χριστιανικού κόσμου της ανατολής, της Αγιας Σοφιάς και του κόσμου της, τους παπάδες της, την Αγία Τράπεζά της, τις εικόνες της και προσώπων τραγικών όπως ο τελευταίος των Παλαιολόγων.
Για να μπορέσει κάποιος να σταθεί ισότιμα στον διάλογο επικοινωνίας και ανταμώματος με τους "άλλους", σε έναν πολυπολιτισμικό κόσμο που αλλάζει δημιουργώντας νέες πραγματικότητες, πρέπει κατά την ταπεινή μας άποψη να γνωρίζει τις ρίζες του και τη διαδρομή του λαού του στο χρόνο, άσχετα αν συμφωνεί ή διαφωνεί ή πώς στέκεται τελικά απέναντι στα ιστορικά γεγονότα, τα οποία ούτως ή άλλως έχουν πολλές προσεγγίσεις, οπτικές, αλήθειες και ερμηνείες.
Η οικειοποίηση ή μονοπώληση χρήσης κομβικών ιστορικών γεγονότων από σκοταδιστικούς κύκλους ποικίλων ιδεολογισμών από τη μια, ή η μόνιμη απαξίωση διαχρονικά από άλλους κινούμενους αντιθετικούς, αμβλύνει και αδικεί την πραγματική διάσταση των γεγονότων αδυνατίζοντας την ιστορική μνήμη που οφείλει να ελέγχεται, να διορθώνεται, να εμπλουτίζεται, να επανασυγκροτείται...