1991-2021: 30 χρόνια "Παραμυθοκόρες" με επετειακή έκδοση

Άννα Αγγελοπούλου 

30 Χρόνια Παραμυθοκόρες

Δοκίμιο

Βιβλιοπωλείον της Εστίας. Πρώτη έκδοση: Σεπτέμβριος 2021

Σειρά: Σύγχρονη Ελληνική Πεζογραφία

Σελ.: 100

Σχήμα: 12x19

ISBN: 978-960-05-1823-8

Η Άννα Αγγελοπούλου αποτελεί ένα από τα πολυτιμότερα κεφάλαια στη μελέτη του ελληνόφωνου παραμυθιού, που συνέβαλε αρχικά με πλειάδα αξιόλογων συνεργατών και συμπορευτριών της στη δημοσίευση ενός σημαντικού μέρους από το Αρχείο των Ελληνικών Παραμυθιών του Γεωργίου Μέγα στην περίοδο 1994-2007. Η σημαντική της προσφορά, που περνά από την ανθρωπολογική θεώρηση και την ψυχαναλυτική προσέγγιση των ελληνικών λαϊκών παραμυθιών, συμβαδίζει με την εκπροσώπηση τούτου του είδους της προφορικής λογοτεχνίας των λαών στα διεθνή λαογραφικά, ανθρωπολογικά και άλλα επιστημονικά φόρα και συνέδρια, ατομικά ή και με άλλες σημαντικές ελληνικές επιστημονικές παρουσίες. 

Το 1991 αποτελεί μια χρονιά ορόσημο καθώς τότε, τριάντα χρόνια πριν, πρωτοκυκλοφορεί  ένα εμβληματικό βιβλίο, από τους ιστορικότερους εκδοτικούς οίκους με πλούσια παρουσία τίτλων στον ελληνόφωνο χώρο, το "Βιβλιοπωλείον της Εστίας" με την πολυετή προσφορά στα ελληνικά εκδοτικά πράγματα. Πρόκειται για τη συλλογή  "Οι Παραμυθοκόρες" στη σειρά Ελληνικά Παραμύθια Α΄. Το βιβλίο-πρόταση, διαφοροποιείται από τις υπόλοιπες σχετικές με το είδος εκδόσεις του καιρού του-οι περισσότερες αποτελούν λαογραφικές προσωπικές καταγραφές ή ανατυπώσεις πρότερων εκδόσεων χρονικά- καθώς αξιοποιεί το συγκεντρωμένο υλικό του μεγάλου Έλληνα λαογράφου Γ. Μέγα, και μαθητή του ιδρυτή της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας, Νικολάου Πολίτη, δημιουργώντας ένα ιδιαίτερο θεματικό υλικό αναφοράς. Πρωταγωνίστριες είναι οι κόρες των παραμυθιών, σε μια κινητικότητα ποιοτήτων, αποτυπώνοντας ένα ιδιότυπο "καλειδοσκόπιο" του ανθρώπινου ψυχισμού με πολύπτυχες αντανακλάσεις συμπεριφορών ιδωμένων μέσα από το συλλογικό φαντασιακό των μυθοπλαστικών παραμυθιακών υποθέσεων και πλοκών. Την έκδοση συμπληρώνουν οι διαφωτιστικές σημειώσεις στο τέλος του βιβλίου. Από τότε πέρασαν τριάντα χρόνια, για να κυκλοφορήσει τον ερχόμενο Σεπτέμβριο του 2021, μια επετειακή αναφορά-, ένας "άτυπος" πρόλογος που συμπυκνώνει τούτη την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και πολύτιμη πορεία θέτοντας καινούργια πλαίσια επανεκκίνησης.

ΑΠΟ ΤΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Με την παρούσα επετειακή έκδοση παρουσιάζουμε έναν καινούργιο πρόλογο για τις Παραμυθοκόρες, τις μυθικές ηρωίδες των λαϊκών αφηγήσεων, που, τριάντα χρόνια μετά την πρώτη τους εμφάνιση, δεν παύουν να είναι εξαιρετικά επίκαιρες.

Μέσα από τον ποιητικό, μεταφορικό λόγο του παραμυθιού οι διαχρονικές γυναικείες μορφές του παραμένουν αυθύπαρκτες, πολεμώντας για την απόκτηση της ατομικής τους υπόστασης, σε πείσμα των πάντων – κοινωνικών συνθηκών, πατροπαράδοτων καταβολών και λαϊκών πεποιθήσεων.

Τις αναζήτησα ερευνώντας το ελληνικό προφορικό παραμύθι και είχα τη μεγάλη τύχη να τις συναντήσω διαβάζοντας παλαιότερες συλλογές σε λαογραφικά περιοδικά και ανέκδοτα αρχεία. Οι ηρωίδες αυτές, παρότι ανώνυμες και παντελώς άγνωστες μέχρι πρόσφατα στο ευρύ κοινό, υπήρξαν στα μάτια μου τόσο μεγάλες όσο και η Ελένη, η Αντιγόνη, η Δανάη κι η Περσεφόνη.

Θέλησα να τις ταξιδέψω παντού, όπου μπορεί να εκτιμηθεί η πραγματική τους αξία. Ελπίζω σήμερα οι παραμυθοκόρες να είναι αρκετά ευχαριστημένες.

                                                                                             Άννα Αγγελοπούλου

Από τις εκδηλώσεις "Θερινό Σχολείο Παραμυθιών"

στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αφήγησης Πηλίου

"Παραμύθια και Μύθοι στου Κένταυρου τη ράχη"

Μικρό Βιογραφικό

Η Άννα Αγγελοπούλου, ανθρωπολόγος και ψυχαναλύτρια, μελετά το προφορικό παραμύθι εδώ και τριάντα χρόνια.

Από τις εκδόσεις της Εστίας έχουν κυκλοφορήσει δύο βιβλία της, οι Παραμυθοκόρες (1991) και Τα aλληλοβόρα (2002), και από τις εκδόσεις Άγρα τα Σαρακατσάνικα παραμύθια (2000).

Από το 1986 έως το 2012, επικεφαλής συντακτικής ομάδας αποτελούμενης από τις Αίγλη Μπρούσκου, Μαριάνθη Καπλάνογλου και Εμμανουέλα Κατρινάκη, ασχολήθηκε με τη σύνταξη του Ελληνικού Καταλόγου παραμυθιών, ενός πολύτομου εγκυκλοπαιδικού λεξικού για το ελληνικό παραμύθι. Καρπός της εργασίας τους υπήρξαν οι 5 τόμοι που εκδόθηκαν από το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ, ΙΑΕΝ). Το 2012 εκδόθηκε από τη Φινλανδική Ακαδημία Επιστημών (Folklore Fellows Communications) επιτομή του σημαντικού αυτού έργου στα αγγλικά – ύψιστη αναγνώριση για ένα λαογραφικό σύγγραμμα.

Μετέφρασε από τα ισπανοεβραϊκά στα γαλλικά τη συλλογή τής Cynthia Crews Σεφαραδίτικα παραμύθια των Βαλκανίων (εκδ. José Corti, 2009). Tον Νοέμβριο του 2013 το βιβλίο κυκλοφόρησε και στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Απόπειρα σε μετάφραση της Σάρας Μπενβενίστε.

Τον Δεκέμβριο του 2013, εκδόθηκε στα γαλλικά το  βιβλίο της για το ελληνικό παραμύθι Contes de la nuit grecque (Παραμύθια της ελληνικής νύχτας, εκδ. José Corti), που περιέχει μεταφρασμένες και σχολιασμένες παραλλαγές λαϊκών παραμυθιών από ολόκληρη την Ελλάδα. Το έργο είναι μοναδικό στη γαλλική γλώσσα (μετά τη συλλογή του 1881 του μεγάλου ελληνιστή Émile Legrand) και συμβάλλει στη διάδοση και καλύτερη γνώση του νεοελληνικού πολιτισμού στην Ευρώπη.

 

Τον ερχόμενο Οκτώβριο του 2021 προγραμματίζεται στην Αθήνα επετειακά κεντρική εκδήλωση, με ομιλίες και αφηγήσεις για τα 30 χρόνια της έκδοσης, με τη συμμετοχή επιστημόνων, φορέων και αφηγητών