Στο φύλλο της κυριακάτικης έκδοσης της εφημερίδας Η ΘΕΣΣΑΛΙΑ (3 Αυγούστου 2025) δημοσιεύτηκε συνέντευξη που παραχωρήθηκε στους δημοσιογράφους της βολιώτικης εφημερίδας.
-Πώς ξεκίνησε το Φεστιβάλ Αφήγησης Πηλίου, με ποια αφορμή και υπό ποιες συνθήκες;
Το «Παραμύθια και μύθοι στου Κένταυρου τη ράχη» άρχισε το ταξίδι του στα πολιτιστικά σταυροδρόμια της αφήγησης το 2011. Υπήρξε μια πράξη ανάπτυξης, ξεδιπλώματος και μπολιάσματος, που ξεκίνησε δύο διαδοχικά καλοκαίρια νωρίτερα, με αφορμή δύο μονοήμερες παραστάσεις αφήγησης στον Άγιο Γεώργιο Νηλείας από τον ομιλούντα. Οι σαράντα θεατές της πρώτης αφήγησης, έγιναν ενενήντα το δεύτερο καλοκαίρι. Τούτη η αυξητική τάση, έφερε την ιδέα της πρότασης και της συνεργασίας με τοπικούς φορείς (Πολιτιστικός Σύλλογος Αγίου Γεωργίου Νηλείας «Ο Κένταυρος». Πήλιον Όρος) για την διοργάνωση ενός αρχικά τριήμερου «Φεστιβάλ Αφήγησης», μια κίνηση, σαφώς πιο πλούσια, πιο μεστή και σύνθετη, που αλλάζει τις ταχύτητες τόσο των οργανωτικών απαιτήσεων και ευθυνών όσο και της αναζητούμενης ή αναδυόμενης ποιότητας που οφείλει να υπηρετεί, γύρω από το προβαλλόμενο αντικείμενο που προτείνεται ως κεντρική πολιτιστική αναφορά. Στην περίπτωσή μας, την προφορική αφήγηση ως άυλη πολιτιστική κληρονομιά.
-Τι είδους εκδηλώσεις περιλαμβάνει στη διάρκειά του;
Πρόκειται πια για εννιαήμερη διοργάνωση, σπονδυλωτή, πολυθεματική, ποικιλόμορφη. Κεντρικό κορμό αποτελούν οι παραστάσεις προφορικών αφηγήσεων, φέτος είκοσι από τις είκοσι εννέα εκδηλώσεις του 15ου φεστιβάλ. Επιδιώκεται διαφοροποίηση αφηγήσεων (λαϊκά παραμύθια, ελληνική-παγκόσμια μυθολογία, λογοτεχνικά έπη, αρχαίες γραμματείες, θρύλοι, προφορικές παραδόσεις, συναξάρια Αγίων, αφηγήσεις με αναφορές ιστορικών επετείων, προφορικοποιημένες παραλογές, συναντήσεις με προσωπικές αφηγήσεις). Κάθε χρόνο φιλοξενείται παράλληλη έκθεση καλλιτεχνών-δημιουργών εμπνεόμενων από τα παραμύθια, γεγονός που αποτυπώνεται στους τίτλους των συμμετοχών τους. Σημαντική η λειτουργία του Θερινού Σχολείου Παραμυθιών (επιστημονικές εισηγήσεις γενικότερες ή ειδικότερες για τα λαϊκά παραμύθια και τον κόσμο της αφήγησης). Πραγματοποιούνται ποικίλα θεματικά εργαστήρια για παιδικό- ενήλικο κοινό. Σταθερή θέση συμμετοχής αποτελεί η διαδρομή του τοπικού συρμού Μουτζούρη, όπου ακούγονται παραμύθια στις στάσεις-σταθμούς της διαδρομής Άνω Λεχώνια-Μηλιές. Τα τελευταία επτά χρόνια εκδηλώνεται γαστρονομικό ενδιαφέρον καθώς μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου του Αγίου Γεωργίου «Ο Κένταυρος» αλλά και ενεργητικοί παραθεριστές, επινοούν το πιάτο του ομώνυμου μυθολογικού πλάσματος προσφέροντάς το στο κλείσιμο του φεστιβάλ. Περιστασιακά γίνονται τιμητικές βραβεύσεις, κεντρικά θεματικά αφιερώματα, και προβολές ταινιών σχετικών με το αντικείμενο.
-Τι δυσκολίες αντιμετωπίζει γενικά ένα φεστιβάλ από τη γέννησή μέχρι την χρονική σταθεροποίησή του και την θεσμική ή καλλιτεχνική του καταξίωση;
Η ερώτηση θέτει τον βασικό σκελετό. Επειδή πρόκειται για μια πολυήμερη διοργάνωση, με πήχη ανεβασμένο, έχει πολλές προκλήσεις διαφορετικών επιπέδων: το διοργανωτικό-προγραμματικό (χρονικό περίγραμμα, τοπογεωγραφική ανάπτυξη- διασπορά), το οικονομικό (πάγια έξοδα παραγωγής έντυπου υλικού, μεταφορικά, έξοδα διαμονής-φιλοξενίας και αμοιβής αφηγητών, έξοδα σίτισης εθελοντών), το πολιτιστικό του αντικειμένου (ροή προγράμματος κάθε διοργάνωσης, συμμετέχοντες αφηγητές), το ευρύτερα κοινωνικό (ανταπόκριση-αποδοχή- συμμετοχή τοπικής κοινωνίας), το επικοινωνιακό (διαφήμιση, προβολή, δημοσιοποίηση εκδηλώσεων, ΜΜΕ), το τεχνικοργανωτικό (έλεγχος, συντήρηση επιλεγμένων χώρων, τεχνική υποστήριξη, καθαριότητα), την αναγνωρισιμότητα του φεστιβάλ (απόκτηση βάρους επιρροής, προβολή) και τη μακροημέρευση (χρονική διάρκεια παρουσίας).
-Δημιουργεί κινητικότητες ένα φεστιβάλ και σε ποιο επίπεδο;
Από τη στιγμή που κατορθώσει να έχει διακριτό χαρακτήρα, αναγνωρισμένη ταυτότητα, σταθερή χρονική περιοδικότητα και ποιοτική αξιοπιστία, δημιουργούνται όλες εκείνες οι προϋποθέσεις για να αναδειχτούν πολλές και ποικίλες κινητικότητες: κινητικότητα παραμυθόφιλου ακροατηρίου (πόσοι άνθρωποι ταξιδεύουν από μακριά για να γίνουν μέρος των εκδηλώσεων και της εμπειρίας και τι σχέσεις αποκτούν με τον τόπο), κινητικότητα σε ποιότητες αφηγητών (μεγάλοι επώνυμοι αφηγητές ή αφηγητές που επιθυμούν να λάβουν μέρος οπωσδήποτε στο πρόγραμμα, υπερτοπικοί, διεθνείς), κινητικότητα στις υποδομές φιλοξενίας και σίτισης (γνωριμία με το χωριό, ζήτηση στέγης στη διάρκεια του φεστιβάλ-πληρότητα καταλυμάτων, κατανάλωση γευμάτων), κινητικότητα στο πρόγραμμα (αλλαγές-διαφοροποιήσεις ποιοτικές σε χώρους, θεματικές παραστάσεις, αφηγητές).
-Πώς θεωρείτε πως έχει συμβάλει το φεστιβάλ αφήγησης στην προβολή του χωριού σας;
Ο Άγιος Γεώργιος αποτελεί κόσμημα, ανάμεσα στα άλλα του πηλιορείτικου όγκου, αλλά δεν έχει τύχει ιδιαίτερης σταθερής προβολής τουριστικής από πλευράς πολιτισμού. Μόνο ο χώρος του Θεάτρου Αλώνι είχε μέχρι τώρα σταθερή διακριτή παρουσία, εξαντλούμενη σε εφάπαξ εκδηλώσεις μουσικού, συναυλιακού, θεατρικού αυτόνομου χαρακτήρα δίχως εσωτερική σύνδεση. Ακόμη κι οι υπέροχες βραδιές ξεχνιούνται γρήγορα. Γνωρίζουμε την τοπογεωγραφική του μοναδικότητα, το φυσικό τοπίο, τις γαστρονομικές προτάσεις που προσφέρει πολλαπλά το Πήλιο. Παρόλο που διαθέτει τρία μουσεία, παρατηρείται δυσανάλογη ζήτηση-κίνηση. Σκεφτείτε πως το Εικαστικό Μουσείο του γλύπτη Νικόλα Παυλόπουλου μόλις το 2015-16 απέκτησε ηλεκτρονική ιστοσελίδα από πρωτοβουλία ιδιώτη. Οι εκδηλώσεις πριν την έναρξη του φεστιβάλ το 2011 είχαν στενή αναφορά το χωριό (πανηγύρι του Άι Λιά, ετήσιο αντάμωμα χορευτικών συγκροτημάτων-35 χρόνια, γιορτή του τοπικού Αγίου Σταματίου, «Μέρα της Σαρδέλας»). Σήμερα η σελίδα του φεστιβάλ έχει περισσότερες από 173.000 επισκέψεις με σταθερές αναφορές στο πώς μπορεί να έρθει κάποιος στο χωριό των παραμυθιών! Από πολλούς εκτιμάται, πως οι εκδηλώσεις αυτές έχουν βοηθήσει το χωριό, να μπει στον πανελλήνιο και διεθνή πολιτιστικό χάρτη λόγω συνεργασιών. Ένα φεστιβάλ πάντα προβάλλει τον τόπο απ’ όπου απευθύνει τις εκδηλώσεις του. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου πως το «Παραμύθια και μύθοι στου Κένταυρου τη ράχη» τελεί σταθερά τα τελευταία δώδεκα χρόνια υπό την αιγίδα του ΕΟΤ, υποστηρίζεται από το Δήμο Ν. Πηλίου και περιστασιακά από την Περιφέρεια Θεσσαλίας.
-Γιατί συγκεκριμένα ένα φεστιβάλ αφήγησης στον Άγιο Γεώργιο Νηλείας;
Ο Άγιος Γεώργιος Νηλείας στην καρδιά μας κατέχει ξεχωριστή θέση. Οι ατμοσφαιρικές γωνιές που διαθέτει, συμβάλλουν στη δημιουργία όμορφων βιωματικών αναμνήσεων στους επισκέπτες. Πέτρινα γεφύρια, φροντισμένες αυλές οικιών, αυλές ξωκλησιών, αυλές παραδοσιακών ξενώνων, εσωτερικά και αυλόγυροι εκκλησιών, παραδοσιακές βρύσες, εσωτερικοί και εξωτερικοί χώροι μουσείων, καφενεία και παλιά σχολεία έχουν αποτελέσει τέτοια «σκηνικά» συναντώντας τη λαϊκή φαντασία. Παλαιότερα (2012) έγινε σχετικό αφιέρωμα σε 45λεπτο ντοκιμαντέρ εθνογραφικού χαρακτήρα σε ανάλογο διεθνές φεστιβάλ φιλμ.
-Υπάρχουν άλλα φεστιβάλ αφήγησης στον ελλαδικό χώρο;
Τα ενεργά φεστιβάλ αφήγησης με σταθερή χρονική περιοδικότητα στον ελλαδικό χώρο είναι λιγοστά. Η «Γιορτή Παραμυθιών» (Κέα) διανύει την 23η διοργάνωσή (τιμήθηκε από το φεστιβάλ μας το 2012 για τις δέκα διοργανώσεις της), το δικό μας έχοντας 15 διοργανώσεις, το Φεστιβάλ Αφήγησης Καλαμάτας «Στης ελιάς το δάκρυ» με πέντε διοργανώσεις, το Φεστιβάλ Αφήγησης «Αθήνα μια πόλη παραμύθια» που επανέρχεται μετά την πανδημική κρίση με επτά διοργανώσεις. Πολλά παρουσιάστηκαν υπό βαρύγδουπους τίτλους με ονομασία «1ο Φεστιβάλ Αφήγησης…» μα ο χρόνος τελικά είναι ο μεγάλος κριτής των διαθέσεων, προθέσεων, δυνατοτήτων και ποιοτήτων όσων εμπλέκονται, φορέων και προσώπων.
-Ποια είναι η ανάγκη επικέντρωσης στις παραστάσεις αφήγησης και γενικά γιατί αφήγηση στη σύγχρονη τεχνολογική εποχή μας και μάλιστα με την πρόκληση της τεχνητής νοημοσύνης;
Ο ανθρώπινος παραμυθιακός λόγος είναι βάλσαμο, ψυχαγωγία, έμμεση παιδαγωγία, φανταστικό νοητικό ταξίδι, κέρασμα πολιτισμού, συναισθηματικό αποκούμπι, ασφαλής συμβολική κοινωνική προσομοίωση, βαλβίδα αποφόρτισης και ισορροπίας, καμβάς ανθρώπινων εσωτερικών αναστοχαστικών διεργασιών, γεφύρι διαπολιτισμικών -πολυπολιτισμικών συναντήσεων και ρίζα εθνικής ταυτότητας. Δημιουργεί συνθήκες συλλογικότητας και δεσμών, σε εποχές που προωθούν τον ατομισμό, το εφήμερο και τυχοδιωκτικό, το πλανώδες «από πουθενά για το τίποτα». Οι παραστάσεις αφηγήσεων είναι ανταμώματα ιστοριών από το χτες με τους ανάστατους ανθρώπους του σήμερα, αποτελώντας προκλήσεις και κεράσματα. Σας περιμένουμε με γνοιάξιμο, αγάπη και ιστορίες!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου