Γιορτάζει η Εγκυκλοπαίδεια των Παραμυθιών

 

Η Εγκυκλοπαίδεια των Παραμυθιών αποτέλεσε ένα έργο αναφοράς για το επιστημονικό κοινό  των ανά την υφήλιο  παραμυθολόγων λαογράφων και ανθρωπολόγων που έβαλαν στο κέντρο του ιδιαίτερου επιστημονικού τους ενδιαφέροντος θέματα και ζητήματα των λαϊκών παραμυθιών και του ανεξάντλητου κόσμου τους. Αποτελείται από ένα εκτεταμένο έργο συγκεντρωμένο σε 14 τόμους, περιεκτικό και αναγνωρισμένο στο είδος  του από τους διεθνείς κύκλους του παραμυθιού. Το βάθος του εύρους του χρονικά σε επίπεδο έρευνας στην λαϊκή προφορική παράδοση αγγίζει τους δύο αιώνες και αποτελεί μια πολύτιμη παρακαταθήκη τόσο για τους παροντικά κινητικούς  όσο και για τους μελλοντικά αναδυόμενους μελετητές του λαϊκού παραμυθιού.

 

Τα τεύχη

 

Το έργο παρουσιάζει μορφή λημματική αλφαβητικά και θεματικά καλύπτει τομείς σχετικούς με το λαϊκό παραμύθι γύρω από το πεδίο των θεωριών και μεθοδολογιών μελέτης και έρευνας, ζητήματα ειδολογικά, προβλήματα αναφορικά με τη δομή, τη  μορφή και το ύφος, ζητήματα που αναφέρονται σε επίπεδο αφήγησης-ιστόρησης και του πλαισίου-περίγυρού της  κοινωνικά και πολιτισμικά όπου λειτουργεί, σύντομες μονογραφίες για γνωστούς παραμυθιακούς τύπους και μοτίβα, εθνικές, περιφερειακές και τοπικές μελέτες καθώς και πληροφοριακό υλικό με βιογραφίες ερευνητών, συλλογέων και συγγραφέων μελετών σχετικά με τα παραμύθια και έρευνες γύρω από τη λαϊκή προφορική παράδοση. Ο κάθε τόμος αποτελείται από τρία τεύχη-μέρη συνολικής έκτασης 720 σελίδων και μέχρι το 1997 ο ρυθμός έκδοσης κάλυπτε έναν τόμο ανά έτος. Ο κύριος όγκος του έργου αφορά τον ευρωπαϊκό χώρο και τις χώρες επιρροής του λόγω των αποικιακών συνθηκών και σχέσεων αλλά και την περιοχή γύρω από τη Μεσόγειο θάλασσα και τους ασιατικούς τόπους που κινήθηκε δυναμικά ο ευρωπαϊκός παράγοντας. Πέρα από το υλικό των επιτόπιων ερευνών και καταγραφών ως πηγές μελέτης προστέθηκαν επίσης χρονικά, συλλογές ιστοριών και κηρυγμάτων, συναξάρια και αγιολόγια όπως επίσης και βιβλία της λόγιας λογοτεχνίας τα οποία επηρεάστηκαν από την προφορική παράδοση και αντανακλούν στοιχεία της.

 

Ένας από τους 14 τόμους της έκδοσης
από τις θρυλικές εκδόσεις  de Gruyter που εκδίδουν και το περιοδικό Fabula

 

Το έργο υπήρξε υπό την επιστημονική εποπτεία της Ακαδημίας Επιστημών του Πανεπιστημίου της Γοττίγγης (Gottingen), ενώ προάγγελός του υπήρξε μια συλλογή γερμανικών παραμυθιών της δεκαετίας 1930-1940) που κυκλοφόρησε υπό την επιμέλεια του Lutz Mackensen.



Το σπιτικό της έκδοσης στο Πανεπιστήμιο του Gottingen

Η πρωτοβουλία για τη δημιουργία ενός κέντρου διεθνούς παραμυθολογικής αναφοράς πάρθηκε στα 1960 από τον Γερμανό εθνολόγο και λαογράφο Κurt Ranke που υπήρξε η ψυχή της προσπάθειας και πρώτος υπεύθυνος της έκδοσης. Το πρώτο δελτίο της Εγκυκλοπαίδειας των Παραμυθιών κυκλοφόρησε το 1975 με πρώτο άρθρο σχετικά με τον Antti Amatus Aarne, τον εμπνευστή και θεμελιωτή του Διεθνούς Καταλόγου Κατάταξης και Ταξινόμησης των Παραμυθιών ενώ ο πρώτος τόμος της σειράς εκδόθηκε το 1977. Ο τελευταίος τόμος κυκλοφόρησε το 2014 όταν το έργο συμπληρώθηκε. Η συνολική έκτασή του αφορά 3900 άρθρα που γράφτηκαν από περισσότερους των 800 συγγραφέων που εκπροσώπησαν πάνω από 60 χώρες. Αργότερα τη διεύθυνση της σειράς, πήραν μεγάλα ονόματα, ανάμεσά τους οι Elfriede-Moser Rath, Lutz Rohrich, Regina Bendix, ο γνωστός Ελβετός  Max Luthi

 

O Max Luthi

 

ενώ στους τεχνικούς υπεύθυνους της έκδοσης συγκαταλέγονται οι νεώτεροι Ulrich Marzolph και Christina Shojaei Kawan, γνωστοί και από τη συμμετοχή τους στην ISFNR (Διεθνή Εταιρεία για την Έρευνα των Λαϊκών Διηγήσεων). Σημαντική παρουσία έχει στη σειρά και το ελληνικό παραμύθι αφού εκπροσωπείται από άρθρα-αναφορές σε πλήθος θεμάτων που καλύφτηκαν επιστημονικά από τους Μιχάλη Μερακλή, Walter Puchner, Άννα Αγγελοπούλου, Μαριάνθη Καπλάνογλου, Εμμανουέλλα  Κατρινάκη κ.α

Ενώ το όλο αποτέλεσμα θεωρείται ένα μεγάλο επίτευγμα και προϊόν της συνεργασίας πολλών επιστημονικών εκπροσώπων της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας, η απαίτηση των συντακτικών επιτροπών να γίνονται δεκτά τα υποβαλλόμενα άρθρα ταυτόχρονα στη γερμανική και γαλλική γλώσσα -αλλά ωστόσο όχι και στην αγγλική- (και η έκδοση να πραγματοποιείται μόνο στα γερμανικά!) περιορίζει την πρόσβαση στο ευρύ μη γερμανόφωνο και γαλλόφωνο επιστημονικό κοινό και υπονομεύει τη χρηστικότητα του έργου που αφορά ένα πλήθος επιστημόνων όπως φιλολόγους, ιστορικούς της λογοτεχνίας, της τέχνης και της θρησκείας καθώς και εκπαιδευτικούς.

 

 

Η Μ. Καπλάνογλου με άλλες συνέδρους στο πρόσφατο (Φθινόπωρο 2015) εορταστικό συνέδριο 
που διοργανώθηκε στο Gottingen για την ολοκλήρωση της Enzyklopedie des Marchens

 

Η παρούσα αναφορά γίνεται με αφορμή τη διοργάνωση συνεδρίου στο Πανεπιστήμιο του Gottingen για τον εορτασμό της ολοκλήρωσης του πολύχρονου έργου, στο  οποίο πήραν μέρος 180 επιστήμονες από όλον τον ευρωπαϊκό και όχι μόνο χώρο, και μικρή αναφορά καθώς και η άνω φωτό δημοσιεύτηκε στη σελίδα της Εμμανουέλας Κατρινάκη συνεργάτιδας και συντάκτριας άρθρων της εν λόγω Εγκυκλοπαίδειας των Παραμυθιών.